1403/02/24
محمد حسن بیگی

محمد حسن بیگی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-7698-7524
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی بر گرایشات سیاسی در انقلاب مشروطه
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
پایگاه اجتماعی،گرایشات سیاسی، انقلاب مشروطیت، فرادستان، فرودستان.
سال 1402
پژوهشگران محمد حسن بیگی(استاد راهنما)، رویا سوادکوی(دانشجو)

چکیده

بدون شک انقلاب مشروطیت ، مهمترین نقطه عطف تاریخ معاصر ایران به شمار می رود.در پیروزی و سپس ناکامی این انقلاب، طبقات و گروه های مختلف فرادستان و فرودستان چه به صورت ایجابی (کمک به فرایند مشروطه خواهی) و چه به صورت سلبی(مخالفت با مشروطه خواهی و مشروطه خواهان)، نقش ایفا کرده اند که به نظر می رسد بخشی از عملکرد، مواضع و گرایشات سیاسی هر کدام از این طبقات تحت تأثیر پایگاه اجتماعی آنها بوده است. تحقیق حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی در صدد است به این پرسش اساسی پاسخ دهد که پایگاه اجتماعی چه تأثیری بر گرایشات سیاسی طبقات مختلف در انقلاب مشروطه داشته است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد، بین پایگاه اجتماعی طبقات مختلف فرادست،متوسط و فرودست با نوع گرایشات و مواضع سیاسی آنها در همه موارد رابطه مستقیم و معناداری وجود ندارد زیرا نوع مواجهه و گرایشات سیاسی هر کدام از این طبقات نسبت به مشروطیت، تحت تأثیر برداشت و تفسیر خود از این انقلاب متفاوت بوده است. ترکیب طبقات اجتماعی نمایندگان مجلس های اول تا پنجم شورای ملی حاکی از آن است که اکثر طبقات و نیروهای برآمده از انقلاب مشروطه همان مالکان و زمین داران و اعیان و اشراف سنتی و تجار است که به علت برخورداری از پایگاه اجتماعی گسترده و منابع قدرت مادی و سیاسی، خود را در ساختارها و نهادهای سیاسی جدید جا داده و به موضع گیری و تصمیم گیری سیاسی می پرداختند.به عنوان نمونه از مجموع 39 نخست وزیر دروان مشروطه، 36 نفر از آنها از خانواده هایی برخاسته بودند که پدرانشان همان «سروران» سیاسی در دوران پیش از مشروطه بودند.حدود 50 درصد نخست وزیران از طبقات کارمندان دولت یا دیوانسالاران رده بالا بوده اند که روشنگر این نکته است که در حکومت مشروطه مسئله اعتماد و وابستگی به دستگاه سلطنت عامل مهم و مؤثری در موضع گیری سیاسی و تصدی مناصب سیاسی بوده است.