بسیاری از پژوهش های صورت گرفته دربارۀ روشن فکران بر تفاوت جوامع و ناهم گونیِ مسائل آن ها تمرکز کرده و مجموعۀ گسترده ای از دوره ها، فرهنگ ها، و سنت ها را شامل شده اند. مقایسه ای که ریموند ویلیامز بین سنت فرانسویِ روشن فکرِ درگیر در مسائل عمومی و نقش ملاحظه کارانه ترِ منسوب به روشن فکران انگلیسی می کند گواهی بر متفاوت بودن جوامع است. معمول شده است که فعالیت روشن فکرانه را به ایده های مدرنیته و جهان شمولیّت ربط بدهند که در عصر روشن گری مطرح شدند. با این حال، ماهیت، شکل، و نقش های این فعالیت از سدۀ هجدهم تا کنون به طرز چشم گیری تحول یافته اند، طوری که اکنون فعالیت روشن فکرانه شامل مجموعه ای از موضوع ها می شود که به اندازۀ حوزه های نفوذ، شیوه های بیان، اهداف، و مقاصد روشن فکران متنوع اند. این جستار ابتدا تعریف های مهم مفهوم روشنفکری را بررسی می کند و سپس چارچوبی برای شناخت و تحلیل فعالیت های روشنفکرانه در جوامع مدرن پیش می نهد. بحث اصلی نویسنده حول محور نقش اجتماعی روشنفکران در دنیای مدرن و مناسبت آن با هویت شخصی و دغدغه های فرهنگی آنان می گردد.
