سداب (.Ruta graveolens L) از خانواده Rutaceae گیاهی دارویی است که به دلیل داشتن خواص فارماکولوژیکی، در درمان بسیاری از بیماری ها در امریکا، آسیا و اروپا استفاده می شود. تا کنون بیش از 120 نوع ترکیب فیتوشیمیایی مختلف از جمله فلاونوئیدها از این گیاه استخراج و شناسایی شده اند که آن را در طب سنتی و ساخت داروهای سنتتیک ارزشمند می سازد. به دلیل آندمیک بودن و پتانسیل بالای اثرات فارماکولوژیک سداب، این مطالعه به بررسی تأثیر خوراکی هر یک از عصاره های کل، فلاونوئیدها و غیر فلاونوئیدهای آن در کاهش میزان قند، کلسترول، تری گلیسیریدها و اوره خون رت های دیابتی شده با STZ در مقایسه با کنترل و داروهای سنتتیک آترووستاتین Atorvastatin، آلوپورینول Allopurinol و متفورمین Metformin می پردازد. بخش هوایی گیاه از اطراف یزد جمع آوری و پس از خشک کردن در سایه، خُرد و در سه مرحله با اتانول 70% عصاره گیری گردید. عصاره های کامل و فلاونوئیدی پس از تفطیر در خلاء تهیه و پس از محاسبه برای تهیه دوزهای لازم استفاده شدند. فلاونوئیدهای گیاه به روش های کروماتوگرافی کاغذی دو بعدی، لایه نازک و TLC Scanner3 شناسایی شدند. داروهای آترووستاتین، آلوپورینول و متفورمین نیز تهیه و دوزهای مناسب از آنها آماده گردید. سی وشش سر رت نر بالغ نژاد ویستار در 12 گروه سه نفره شامل: کنترل، کنترل داروهای سنتتیک، کنترل عصاره های کامل و فلاونوئیدی، کنترل دیابتی شده با STZ، دیابتی های تحت تیمار با داروهای سنتتیک، عصاره های کامل و فلاونوئیدی دسته بندی و تعیین وزن اولیه شدند. همه رت ها به طریق خوراکی و در ساعت معین به مدت دو هفته تیمار شدند. پس از آن وزن ثانویه رت ها، تعیین و پس از بیهوشی، خونگیری انجام شد. سپس مقدار گلوکز، کلسترول، تری گلیسیرید و اوره سرم خون رت ها به روش اسپکتروفتومتری با استفاده از کیت های سنجش کُلریمتریک آنزیمی تجاری تعیین گردید. کلیه های رت ها جدا و در ویال های برچسب دار حاوی فرم آلدئید تثبیت شده و اسلایدهای هیستوتکنیک با رنگ آمیزی H&E تهیه گردیدند. کلیه داده ها پس از ثبت با استفاده از نرم افزارهای EXCEL و SPSS آنالیز گردیدند. نتایج نشان داد که بخش هوایی سداب دارای فلاون C & C-/O گلوکوزیدها و فلاونوئید سولفات ها بوده و فاقد آگلیکون ها می باشد. فلاونوئیدهای آپی ژنین، کرایسین، ایزورامنتین، کامفرول، میرستین، کوئرس