مینا تقی زاده

ارقام مختلف سینگونیوم یکی از جذاب‌ترین و زیباترین گیاهان آپارتمانی است که امروزه از محبوبیت بسیار زیادی در بازار ایران برخوردار شده است. یکی از عوامل اصلی و تاثیرگذار بر رشد و عملکرد گیاه، کیفیت نور است. شدت نور و کیفیت نور عوامل مهمی هستند که بر باززایی اندام هوایی، وزن تازه و بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه در طی ریزازدیادی در گیاهان تأثیر می گذارند. هدف این پژوهش بهینه کردن مراحل گندزدایی، باززایی و بررسی اثر کیفیت نور بر باززایی و رشد گیاهچه‌های ارقام لوکس (Berry Allusionmm ,Emerald Green ,Mini Pixie , Christmas و Pink Allusio) گیاه زینتی سینگونیوم (Syngonium podophyllum. L) در شرایطدرون شیشه‌ای بود. جهت بهینه کردن شرایط گندزدایی در ریزنمونه‌های برگ، دمبرگ از الکل 70 درصد (30 و 60 ثانیه) و وایتکس در زمان‌های متفاوت ( یک تا 15 دقیقه) و در جوانه جانبی و گره از اسانس زیره، عصاره توتون و آنتی بیوتیک‌های مختلف سفازولین، پنی‌سیلین، کلرآمفنیکل و استروپتومایسین در غلظت‌های 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر برای ارقام مختلف سینگونیوم به‌صورت آزمایش‌های متعدد استفاده شد. در مرحله باززایی محیط کشت مورد استفاده MSکامل و نصف غلظت MS به‌همراه تنظیم کننده‌های رشد BA،2,4-D، NAA و TDZ در غلظت‌های مختلف جهت ریزازدیادی ارقام مختلف سینگونیوم مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش نهایی اثر تیمارهای نوری با استفاده از لامپ‌های LED های نواری در چهار طیف مختلف سفید، قرمز، آبی و بنفش در مرحله باززایی شاخساره و رشد گیاهچه‌های درون شیشه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت و یکسری صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهچه‌ها مانند تعداد ریشه و شاخه، طول و قطر شاخساره و ریشه، قطر طوقه، وزن تر و خشک گیاه، شاخص‌های فتوسنتزی شاخص Fv / Fm و PIABS و میزان عناصر Ca Fe, Mg, Mn, Ni, K, Zn, B, Mo و Cu گیاهچه‌ها اندازه‌گیری شد. بهترین تیمار جهت گندزدایی ریزنمونه‌های برگ و دمبرگ استفاده از الکل 70 درصد به مدت 30 ثانیه و وایتکس 20 درصد به مدت 15 دقیقه بود. اسانس زیره در رقم Emerald Green با غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر در کنترل آلودگی‌های قارچی و باکتریایی موثر بود. با استفاده از آنتی‌بیوتیک سفازولین با غلظت 100 میلی‌گرم در لیتر میزان آلودگی باکتریایی در رقم‌های Emerald Green و Pink Allusio آلودگی قارچی کاهش یافت. غوطه وری ریزنمونه در عصاره تنباکو سبب حذف آلودگی باکتریایی و قارچی در رقم‌های Christmas و Pink Allusio شد. محیط کشت نصف غلظت MS دارای 8 میلی‌گرم در لیتر BA جهت بازایی رقم Emerald Green کارآمدترین محیط کشت بود. زمان انگیزش شاخساره در محیط کشت نصف غلطت MS 14 روز زودتر از محیط کشت MS کامل مشاهده شد و تعداد شاخساره‌های باززایی شده در این محیط نیز دو برابر بود. در آزمایش اثر تیمارهای مختلف طیف نور در کشت درون شیشه‌ای سینگونیوم، بیشترین تعداد شاخساره در تیمار نوری قرمز و بنفش مشاهده شد که تعداد شاخساره در نور بنفش نسبت به نور سفید 3 برابر بود. بیشترین طول شاخساره مربوط به تیمار نوری سفید و قرمز بود. قطورترین دمبرگ گیاهچه‌ها مربوط به نور بنفش بود که7/1 برابر نسبت به نور آبی بیشتر بود. بیشترین مساحت برگ مربوط به گیاهچه‌های تکثیر شده در نور سفید بود که 5/2 تا 4 برابر نسبت به سایر تیمارهای نوری بیشتر بود. بیشترین وزن خشک و تر هم در تیمار نوری سفید و بنفش مشاهده شد. بیشترین میزان عناصر آهن، منیزیم، نیکل، روی، بور، مولیبدن و مس گیاهچه‌های باززایی شده سینگونیوم در تیمار نور آبی و بیشترین عناصر کلسیم و پتاسیم گیاهچه‌های باززایی شده سینگونیوم نیز در تیمار نور سفید اندازه‌گیری شد. بیشترین مقدار PIABS و FV/FM IIدر گیاهچه‌های باززایی شده سینگونیوم در تیمار نور بنفش دیده شد.