ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎی دوﮔﺎﻧﻪ اﺳﺎﺳﺎً در ﻫﺮ ﻣﺘﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ رؤﯾﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﺎره ﺑﯿﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺮﮐﺰ ﯾﮏ ﻣﺘﻦ و ﺣﺎﺷﯿﮥ آن، اﯾﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺘﻮن، ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ در ﻣﺮﮐﺰ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد )ﻣﺜﻼً ﺧﻮﺑﯽ و راﺳﺘﯽ (و ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐِ آن )ﻣﺜﻼً ﺑﺪی و دروغ (در ﺣﺎﺷﯿﻪ .ﺣﺎل اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در دو ﺳﻄﺢ روﺳﺎﺧﺘﯽ و ژرفﺳﺎﺧﺘﯽ )ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻧﮕﺎه ﻫﺴﺘﯽﺷﻨﺎﺳﯽ و ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ (ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد .ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺮگ ﻧﯿﺰ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺑﻠﯽ آﺷﮑﺎر ﺑﺎ ﺣﯿﺎت داﺷﺘﻪ و در ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ ﻧﯿﺰ ﺟﻠﻮهﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ .ﺑﺎ واﮐﺎوی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﯿﺎﻧﺎت اﻣﺎم ﻋﻠﯽ)ع (و ﺑﺎ ﺳﻨﺠﯿﺪن آﻧﺎن ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎی ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎی دوﮔﺎﻧﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﯾﯽ، ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺮگ ﺑﺎ ﺣﯿﺎت در ﺳﻄﺢ روﺳﺎﺧﺘﯽ، ﺗﻘﺎﺑﻞ و ﺗﻀﺎدی ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ دارد، اﻣﺎ در ژرفﺳﺎﺧﺖ، از دﯾﺪ ﭘﺪﯾﺪارﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ، ﺑﺎرِ ارزﺷﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ)درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺮگ اﺳﺎﺳﺎً دارای ﺑﺎر ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ (و از دﯾﺪ ﻫﺴﺘﯽﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻤﺎﯾﺰی ﻣﺎﺑﯿﻦ ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﯽ دﯾﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد .در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﺲ از ﻣﺨﺘﺼﺮی در ﺑﺎب ﺳﺎﺧﺘﺎرﮔﺮاﯾﯽ، ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎی دوﮔﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺮگ، ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﺒﯿﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ در ﺑﺎب ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺮگ در ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
