منصور قربان پور

سوسک چهار نقطه ای حبوبات یکی از آفات مهم محصولات انباری است که سبب زیان کمی و کیفی حبوبات می شود. به منظور بررسی اثر حشره کشی عصاره های آویشن باغی و اکالیپتوس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار روی سوسک چهار نقطه ای حبوبات در ازمایشگاه انجام شد. این عصاره ها با دو حلال استون، متانول و نیز آب گرم تهیه شدند. آزمایش در شرایط دمایی 25 درجه سانتی گراد رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت تاریکی و 8 ساعت روشنایی انجام گرفت. این آزمایش درون ظرف پتری به قطر 8 سانتیمتر حاوی کاغذ صافی انجام شد. هر کاغذ صافی به دونیمه مساوی تقسیم شد. هر نیمه به طور جداگانه به عصاره های گیاهی با غلظت 300 میکرولیتر بر میلی لیتر آغشته شد. عصاره متانولی آویشن باغی (با 53 در صد تلفات ) و استونی آویشن باغی (با 6/50 در صد تلفات) بالاترین در صد تلفات (تلفات بیش از 50 درصد) در غلظت 300 میکرولیتر بر میلی لیتر در مقایسه با شاهد جهت آزمایش اصلی بر گزیده شدند. سپس تأثیر دو عصاره فوق با پنج غلظت مختلف روی سوسک چهار نقطه ای حبوبات بررسی شدند. این آزمایش نیز در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. حشرات تلف شده بعد از 36 ساعت شمارش شدند. نتایج آزمایش زیست سنجی نشان داد در غلظت 750 میکرو لیتر بر میلی لیتر عصاره متانولی آویشن 1/80% و عصاره استونی آویشن 3/78% در صد تلفات را نشان دادند. نتایج تجزیه و تحلیل داده های زیست سنجی نشان داد عصاره متانولی آویشن با LC50= 105.21 میکرولیتر بر میلی لیتر و شیب خط دز- پاسخ 395/0±329/1 سمیت بیشتری نسبت به عصاره استونی آویشن باغی با LC50= 86.53 و شیب خط دز- پاسخ 395/0±101/1 داشته است. نتایج نشان می دهد عصاره ی متانولی آویشن باغی سبب کنترل آفت مورد بررسی در شرایط آزمایشگاهی شده است.