منصور قربان پور

مقدمه: علاوه بر نقش عوامل فیزیکی از قبیل تنش های اسمزی در تولید ترکیبات ثانویه، مسیرهای خاص ساخت این متابولیت ها با تلقیح میکروارگانیسم ها نیز تحریک می شود. هدف: هدف این مطالعه، بررسی اثرات محرک رشدی سویه های فلورسنس و پوتیدا به همراه تنش کم آبی روی رشد ریشه ها و افزایش محتوی و عملکرد هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج می باشد. روش بررسی: 2 گرم از ماده خشک گیاهی با ترکیب کلروفرم- متانول- آمونیاک 25 درصد به نسبت 1: 5: 15 و به مدت 10 دقیقه در معرض اولتراسونیک قرار گرفت. سپس 25 میلی لیتر کلروفرم و 10 میلی لیتر اسید سولفوریک 1 نرمال به آن اضافه و کاملاً هم زده شد. پس از استخراج آلکالوئیدها، نمونه حاصل قبل از آنالیز با دستگاه GC در 1 میلی لیتر متانول HPLC حل شد. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر محتوی آلکالوئید در ریشه (هیوسیامین: 26/0 درصد ماده خشک و اسکوپولامین: 12/0 درصد) و شاخساره (هیوسیامین: 85/0 درصد و اسکوپولامین: 48/0 درصد) در گیاهان تحت تیمار فلورسنس در شرایط تنش شدید کم آبی (تخلیه 90 درصد رطوبت مزرعه) به دست آمد. در مقابل، حداکثر عملکرد آلکالوییدها در ریشه (هیوسیامین: 92/1 میلی گرم در گیاه و اسکوپولامین: 83/0 میلی گرم در گیاه) و شاخساره (هیوسیامین: 88/5 میلی گرم در گیاه و اسکوپولامین: 06/3 میلی گرم در گیاه) در گیاهان تحت تیمار پوتیدا در شرایط تنش خفیف کم آبی (تخلیه 30 درصد رطوبت مزرعه) حاصل شد. نتیجه گیری: باکتری های ریزوسفری با تولید هورمون های رشد به عنوان محرک درسنتز تروپان آلکالوئیدها عمل می کنند که در نتیجه آن محتوی و عملکرد آلکالوییدها افزایش پیدا می کند.