مجید کمیجانی

یکی از انواع آلودگی ها، آلودگی های بیولوژیکی است. منشاء این دسته از آلودگی ها پسماند های خانگی، پساب های شهری، پساب مرغداری ها، کشتارگاه ها و پسماند های بیولوژیکی بیمارستانی و آلودگی های ژنتیکی (ژنهای مقاومت به آنتی بیوتیک) است. آنتی بیوتیک ها موادی که باعث مرگ باکتری ویا مانع رشد باکتری ها می شوند. پس از کشف انتی بیوتیک در سال 1928 توسط الکساندر فلمینگ مصرف بی رویه آنتی بیوتیک شروع شد. سالانه در امریکا حدود 23000 تن آنتی بیوتیک مصرف می شود. این مصرف بی رویه آنتی بیوتیک سبب افزایش مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها شد. سال 1940 آغاز نگرانی های مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک ها بود. ابتلا به عفونت با باکتری هایی که نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند باعث افزایش مدت زمان بستری از 6/4 تا 12/7 روز و در نتیجه افزایش هزینه درمان می شود. با توجه به اهمیت نحوه مصرف آنتی بیوتیک ها، سازمان بهداشت جهانی 15 تا 21 نوامبر را هفته جهانی آگاهی درباره آنتی بیوتیک ها اعلام کرد. منشا مقاومت یک باکتری نسبت به آنتی بیوتیک یا ذاتی و یا اکتسابی است. در این میان افزایش میزان مصرف آنتی بیوتک می تواند به پراکنش ژن های مقاومت در بین باکتری ها کمک کند. در این پژوهش از دریاچه ها و تالاب های میقان، مره، ارومیه، دو قلو سیاه گاو و زریوار نمونه برداری شد. یک لیتر از آب جمع آوری شده فیلتر و هر DNA نمونه استخراج شد. به روش PCR 21ژن مقاومت به آنتی بیوتیک شاملSHV, TEM, CTX-M, OXA, PER, VEB, GES, CMY, KPC, NDM, IMP, DHA, MOX, qnrA, qnrB, qnrS, aac(6′)-Ib, tetA, tetB, tetC, tetD در نمونه های مورد مطالعه ردیابی شد. میزان غلظت فلزات سنگین شامل Ag, Cd, Mo, Sb, Al, Cr, Mn, V, As, Cu, Ni, Ba and Hg در نمونه های آب مورد مطالعه به روش ICP اندازه گیری شد. همچنین غلظت آنتی بیوتیک های آموکسی سیلین، سفالکسین، پنی سیلین، تتراسایکلین و کلروتتراساکلین نیز در آب دریاچههای مورد مطالعه به روش LC-MS-MS اندازه گیری شد. نتایج نشان می داد که بیشترین فراوانی ژن های مقاومت (08/27%) در دریاچه زریوار و تالاب میقان بود. بیشترین غلظت فلزات سنگین مربوط به سرب در دریاچه ارومیه ( mg/l49/0) بود. بیشترین میزان آنتی بیوتیک مربوط به آموکسی سیلین ( mg/l001/0) بود. بین حضور ژن های مقاومت و فلز سنگین MOX و مس، qnrS و aac6_lb با منگنز، tetA،