جواد مظفری

در این پژوهش با هدف بررسی وضعیت رسوبگذاری رودخانه ی قره چای واقع در استان مرکزی و امکان برداشت شن و ماسه و فعالیت های عمرانی در حاشیه و محدوده سیلاب دشت آن مورد مطالعه قرارگرفت. برای انجام این کار با شبیه سازی جریان رودخانه، میزان فرسایش و رسوب گذاری در بازه ای به طول 8/29 کیلومتر در نزدیکی شهرستان خنداب انجام شد. پس از تهیه اطلاعات پایه مورد نیاز و اطلاعات مربوط به مواد رسوبی و دانه بندی رسوبات، با استفاده از مدل HEC-RAS، آورد رسوبی رودخانه و نحوه توزیع آن در طول مسیر رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. پس از واسنجی مدل، رابطه انتقال رسوب ویلکاک با 6 درصد اختلاف با مقادیر اندازه گیری شده در ایستگاه هیدرومتری، به عنوان مناسب ترین رابطه برآورد دبی رسوب شناسایی شد. بر این اساس میزان تغییرات در تراز کف هر یک از مقاطع رودخانه، میزان رسوب عبوری و تغییرات پروفیل طولی رودخانه طی دوره 10ساله شبیه سازی شد. نتایج نشان داد در طول 10 سال، به طور متوسط 13 سانتیمتر فرسایش در طول بازه مورد بررسی وجود دارد. متوسط فرسایش در بازه های شش کیلومتری از بالادست به سمت پایین دست به ترتیب 18، 21، 14، 8 و 2/3 سانتیمتر می باشد. بنابراین امکان برداشت مصالح رودخانه ای در این بازه وجود ندارد. همچنین ایجاد گودال برداشت به طول 6 کیلومتر، عرض 50 متر و عمق 20 و 50 سانتیمتر از عمیق ترین نقطه کف رودخانه در 6 کیلومتر پایین دست نشان داد که این گودا ل ها پس از 10 سال در شرایط خود باقی خواهند ماند و به حالت اولیه قبل از برداشت برنمی گردد. بنابراین تنها در صورت لزوم در 6 کیلومتر انتهایی که میزان فرسایش به کمترین حد خود رسیده است، امکان برداشت وجود خواهد داشت.