پس از احداث سد بر روی رودخانه به علّت قطع قسمت قابل توجّهی از تغذیه رسوبی، تراز بستر در قسمت پایین دست سد به مرور زمان پایینتر آمده و در شرایط غیر تعادلی قرار میگیرد کاهش تدریجی تراز بستر رودخانه، از نزدیک سد آغاز شده و به سمت پایین دست گسترش مییابد به این ترتیب رودخانه پایین دست به سمت تعادل جدید خواهد رفت. با توجّه به اهمّیت کنترل وذخیره منابع آبهای سطحی و لزوم بررسی مکانیزم رسوبگذاری، در این پژوهش به بررسی مکانیزم رسوبگذاری در سدّ کمال صالح پرداخته شد. برای انجام این کار بیش از 53 کیلومتر از طول رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. از بین روش های موجود برای انجام این پژوهش مدل Gstars4.0 به کار رفت. برای اجرای مدل و بررسی رسوبگذاری، دو حالت حدّی یکی حالت سطح آب بیشینه در سد )سدّ پر( و دیگری سدّ نیمهپر برای سطح آب درون سد در نظر گرفته شد. نهایتاً نرمافزار برای 35 سال رسوبگذاری اجرا گردید. نتایج اجرای مدل نشان داد که برای حالت سدّ پر و نیمه پر مکان رسوبگذاری متفاوت خواهد بود، به طوری که در حالت سدّ پر رسوبگذاری تقریباً از فاصله 05405 متری سد آغاز شده و تا 6357 متری سد ادامه داشته و سپس متوقّف میشود. امّا برای سد در حالت نیمهپر، رسوبگذاری از 3677 متری شروع شده و تا 3346 متری ادامه مییابد. بیشینه عمق رسوبگذاری در حالت سدّ پر 04/47 متر و برای سدّ نیمهپر 03/67 متر میباشد. بنابراین به نظر میرسد که تفاوت چندانی در میزان رسوبگذاری از نظر فاصله رسوبگذاری و ارتفاع آن وجود ندارد و تنها مکان رسوبگذاری جا به جا شده است که در مخزن سدّ نیمه پر، رسوبگذاری به بدنه سد نزدیکتر شده است. دلیل این امر نیز عمق بیشتر آب و در نتیجه سرعت کمتر در حرکت به سمت سد میباشد. جلوی جبهه رسوبگذاری در این حالت در حدود هفت هزار متر با سد فاصله دارد. این در حالی است که برای مخزن نیمه پر جبهه جلویی رسوبگذاری تقریبا 3355 متر فاصله با دیواره سد دارد. در عمل جبهه رسوبگذاری میتواند با توجّه به وضعیت بهرهبرداری در بین این دو حالت قرار گیرد. بنابراین تغییرات در سطح آب در طول بهرهبرداری از سد میتواند تأثیر زیادی را بر روی میزان رسوبگذاری در مخزن و عمر مفید آن ایجاد کند.
