جلیل مرادی

زمینه و هدف: با استناد به پژوهش‌های گذشته باید گفت تأثیر تصویرسازی درونی و بیرونی بر یادگیری مهارت‌های مختلف متفاوت گزارش شده است. براین اساس این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تصویرسازی درونی و بیرونی بر یادگیری مهارت باز و بسته بسکتبال در پسران 9 تا 12 سال انجام شد. روش شناسی: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود که 105 نفر از دانش آموزان پسر 9 تا 12 سال به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابتدا پرسشنامه وضوح تصویرسازی حرکتی تکمیل گردید سپس پیش آزمون برگزار شد و با توجه به امتیاز پرسشنامه‌ و پیش آزمون شرکت‌کننده‌ها در 6 گروه 14 نفره بصورت همگن سازماندهی شدند. مداخلات تجربی بصورت 15 دقیقه تصویرسازی (درونی یا بیرونی) یا تمرینات ریاضی و به دنبال آن 15 دقیقه تمرین بدنی بصورت 3 بار در هفته و در مجموع 10 جلسه (اکتساب) برگزار شد. در پایان یک پس آزمون با 10 کوشش گرفته شد و به فاصله‌ی یک هفته در شرایط بی-تمرینی یک آزمون یادداری با 10 کوشش برگزار شد. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس مرکب و تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی با نرم افزارSPSS نسخه 26 در سطح آلفای 05/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج در مرحله اکتساب نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه‌ها وجود ندارد (25/0=p)، اما مقایسه میانگین‌ها نشان می‌دهد گروه تصویرسازی درونی در مهارت بسته و گروه تصویرسازی بیرونی در مهارت باز عملکرد بهتری نسبت به سایر گروه‌ها داشتند. نتایج در آزمون یادداری نشان داد که در مهارت باز گروه تصویرسازی بیرونی نسبت به گروه تصویرسازی درونی و کنترل به طور معناداری عملکرد بهتری داشته است (01/0 p=). اما در مهارت بسته تفاوت معناداری بین گروه تصویرسازی بیرونی، گروه تصویرسازی درونی و کنترل وجود نداشت. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان کرد که مهارت بسته بیشترین سود را از دیدگاه تصویرسازی درونی برده است. بطور کلی اینطور استنباط می‌شود که وقتی ورزشکار تصویرسازی درونی را با اجرای موفقیت آمیز متصور می‌شود، سیستم حرکتی مهارت ورزشی بسته مبتنی بر هدف را آسان‌تر برنامه‌ریزی می‌کند. همچنین تصویرسازی بیرونی برای بالابردن عملکرد در مهارت های باز موثرتر است، زیرا تصویرسازی بیرونی بیشترین سود را در افزایش عملکرد گروه مهارت باز داشته است.