حسین محمدی

هدف: سن میش در اولین زایش و فاصله بین دو زایش از مهم‌ترین صفات تولیدمثلی مؤثر بر سودآوری سیستم‌های پرورش گوسفند است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مناطق ژنومی مؤثر بر سن میش در اولین بره‌زایی و فاصله بین دو زایش میش‌های نژاد بومی زندی با استفاده از آرایه‌‌های ژنومی 50K می‌باشد. مواد و روش‌‌ها: بدین منظور از اطلاعات ژنوتیپی 96 رأس از میش‌های نژاد زندی و رکوردهای فنوتیپی مرتبط با صفات مورد مطالعه استفاده گردید. مراحل مختلف کنترل کیفی و شناسایی نشانگرهای SNP مستقل بوسیله‌ نرم‌افزار PLINK انجام شد. پس از مراحل مختلف کنترل کیفی، 94 رأس حیوان و 36070 نشانگر برای آنالیزهای بعدی شناسایی شدند. آنالیز پویش کل ژنومی بر پایه مدل خطی مختلط برای صفات تولیدمثلی در نرم‌ا‌فزار GEMMA انجام شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار Genome Data Viewer پایگاه برخط NCBI براساس آخرین اسمبلی (ARS-UI_Ramb_v2.0) ژن‌های معنی‌داری که در داخل و یا 300 کیلوباز بالا و پایین دست نشانگرهای معنی‌دار قرار داشتند، شناسایی شدند. در نهایت، برای شناسایی عملکرد بیولوژیکی ژن‌‌های نزدیک به مناطق انتخابی از طریق پایگاه‌‌های برخط GeneCards و UniProtKB استفاده شد. نتایج: در این پژوهش تعداد هفت نشانگر تک نوکلئوتیدی واقع روی کروموزوم‌‌‌های 1، 2، 3، 6، 11 و 23 شناسایی شدند. ژن‌های UMPS،-ITGB ،‌SMARCAL1‌،‌APAF1، UGT8 و ST8SIA5 که با صفات تولید مثلی در ارتباط هستند، در این مناطق قرار داشتند. برخی از این ژن‌های شناسایی شده در مناطق ژنومی معنی‌دار با مطالعات قبلی هم‌خوانی داشت. با بررسی‌های بیشتر در پایگاه‌های برخط نشان داد ژن‌های شناسایی شده نقش مهمی در فرآیند تخمک‌اندازی، رشد و توسعه عضلات اسکلتی، رشد ابتدایی جنین و سن بلوغ داشتند. نتیجه ‌گیری: نتایج این تحقیق می‌تواند در درک ساز و کار ژنتیکی کنترل کننده صفات تولیدمثلی مورد استفاده قرار گیرد و با توجه به تأیید مناطق قبلی پویش ژنومی و شناسایی مناطق ژنومی جدید، استفاده از یافته‌های این پژوهش می‌تواند در انتخاب ژنتیکی گوسفند از طریق کاهش سن میش در اولین بره‌زایی مفید باشد.