حسین محمدی

مقدمه و هدف: بررسی معماری ژنتیکی صفات تولیدمثلی به دلیل اینکه تأثیر عمده‌ای بر سیستم‌های تولیدی در صنعت گوسفنداری دارد، مورد توجه‌ محققین قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مناطق ژنومی مؤثر بر تعداد کل نتاج متولد شده و سن اولین بره‌زایی میش‌های نژاد پربازده کایاس با استفاده از آرایه‌‌های ژنومی 50K می باشد مواد و روش‌‌ها: بدین منظور از اطلاعات ژنوتیپی و فنوتیپی 538 رأس از میش‌های با باروری بالا شامل تعداد کل بره متولد شده در طول عمر و سن اولین زایش استفاده شد. آنالیز پویش کل ژنومی بر پایه آنالیز مسیر در سه مرحله تعیین مکان SNPهای معنی‌‌دار با ژن، ارتباط ژن‌‌ها به طبقات عملکردی و مسیرهای بیوشیمیایی و پویش کل ژنومی بر پایه آنالیز مسیر انجام گرفت. بر این اساس، ارزیابی پویش ژنومی برای صفات تولیدمثلی در نرم‌ا‌فزار GEMMA انجام شد، سپس با استفاده از بسته نرم افزاری biomaRt2 برنامه R ژن‌های معنی‌داری که در داخل و یا 15 کیلوباز بالا و پایین دست نشانگرهای معنی‌دار قرار داشتند، شناسایی شدند. در نهایت، آنالیز غنی‌سازی مجموعه‌های ژنی با برنامه برخط KOBAS با هدف شناسایی عملکرد بیولوژیکی ژن‌‌های نزدیک به مناطق انتخابی از طریق پایگاه‌‌های برخط GO، KEGG، Reactome، BioCyc و PANTHER انجام شد. یافته‌ها: در این پژوهش تعداد 11 نشانگر تک نوکلئوتیدی واقع روی کروموزوم‌‌‌های 1، 2، 5، 7، 8، 10، 13، 15، 17، 22 و 23 شناسایی شدند. همچنین ژن‌های QULP1،AURKA ،TEX12 ‌،DLG1T ،ACVR1 ، LCP2 و PPFIA2 که با صفات تولید مثلی در ارتباط هستند، در این مناطق قرار داشتند. برخی از این ژن‌های شناسایی شده در مناطق ژنومی معنی‌دار با مطالعات قبلی هم خوانی داشت. در تحلیل غنی‌سازی مجموعه‌های ژنی، تعداد 19 مسیر با صفات تولیدمثلی شناسایی شدند. از بین مسیرهای زیستی شناسایی شده نقش مهمی در باروری، نرخ تخمک‌اندازی، بیوسنتز استروژن، نرخ آبستنی، رشد و توسعه عضلات اسکلتی، رشد ابتدایی جنین و سن بلوغ داشتند. نتیجه ‌گیری: نتایج این تحقیق می‌تواند در درک ساز و کار ژنتیکی کنترل کننده صفات تولیدمثلی مورد استفاده قرار گیرد و با توجه به تأیید مناطق قبلی پویش ژنومی و شناسایی مناطق ژنومی جدید، استفاده از یافته‌های این پژوهش می‌تواند در انتخاب ژنتیکی گوسفند از طریق تعداد نتاج بیشتر واقع شود.