حسینعلی قاسمی

این آزمایش بمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف یک مخلوط امولسیفایر (0 و 1 گرم بر کیلوگرم جیره غذایی)، بتائین ( 0 و 1 گرم در کیلوگرم جیره)، و ال-کارنیتین (0 و 5/0 گرم درکیلوگرم جیره) در جوجه های گوشتی تحت شرایط تنش گرمایی چرخه‌ای طراحی شد. در مجموع 1080 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه (راس 308) به طور تصادفی در 9 گروه تیمار (6 پن در تیمار با 20 جوجه) قرار گرفتند. جوجه‌های گوشتی کنترل حرارتی در دمای آسایش نگهداری شدند و با جیره استاندارد (بدون مواد افزودنی) تغذیه شدند. 8 گروه دیگر به مدت 8 ساعت (10:00 تا 18:00) در شرایط استرس گرمایی چرخه‌ای (34 درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مکمل‌های غذایی امولسیفایر و بتائین باعث بهبود میانگین افزایش روزانه، میانگین مصرف خوراک روزانه، شاخص عملکرد اروپایی، میزان یکنواختی، تیتر آنتی بادی علیه گلبول‌های قرمز خون گوسفندی، ارتفاع پرز دئودنوم، قابلیت هضم ظاهری ایلئومی ماده خشک و پروتئین خام و همچنین باعث کاهش نرخ تلفات و نسبت هتروفیل به لنفوسیت ناشی از تنش حرارتی گردید. یک اثر متقابل سه طرفه امولسفایر × بتائین × کارنیتین برای وزن بدن در 24 روزگی و میانگین افزایشوزن روزانه در طول دوره‌ی 10 تا 24 روزگی مشاهده شد (05/0P<). بدون در نظر گرفتن سطوح بتائین یا کارنیتین در جیره، مکمل امولسیفایر، انرژی قابل متابولیسم ظاهری تصحیح شده برای ازت را در جوجه‌های گوشتی تحت تنش گرمایی افزایش داد (05/0P<). استفاده از بتائین در جیره غذایی همچنین منجر به افزایش آنتی بادی (05/0P<) در برابر ویروس بیماری نیوکاسل، طول پرز ژژنوم، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل سرم و از طرف دیگر باعث کاهش غلظت مالون‌دی‌آلدئید سرم شد. اگرچه مکمل کردن جیره با ال‌کارنیتین منجر به کاهش (05/0P<) در غلظت مالون‌دی‌آلدئید سرم و عمق کریپت ژژنوم شد، اما هیچ تأثیری بر عملکرد کلی، پاسخ ایمنی یا قابلیت هضم مواد مغذی نداشت. به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی، مکمل‌های امولسیفایر یا بتائین به تنهایی یا به صورت ترکیبی می‌توانند برخی از اثرات مضر تنش گرمایی را بر عملکرد تولیدی، ایمنی و سلامت روده در جوجه‌های گوشتی بهبود بخشند، در مقابل، یک اثر مثبت جزئی بر عملکرد و وضعیت آنتی اکسیدانی با مکمل کارنیتین مشاهده شد.