حمیدرضا روستا

به منظور ارزیابی ریشه زایی قلمه های انجیر سیاه در سیستم کشت بدون خاک، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. در این پژوهش از دو فاکتور بستر کشت( پرلیت، کوکوپیت و مخلوط آن ها با نسبت 1:1) و تنظیم کننده رشد ایندول بوتریک اسید(شاهد(آب مقطر)، mgL-1 100 و mgL-1 200) بر ریشه زایی قلمه های انجیر مورد ارزیابی قرار گرفت. قلمه ها از یک پایه مادری 10 ساله واقع در روستای خنامان از توابع شهرستان رفسنجان تهیه شدند. کشت قلمه ها درون گلدان های پنج کیلویی با تعداد 6 قلمه در هر گلدان، در اواخر بهمن ماه 1398 در گلخانه شیشه ای دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام گرفت. در این پژوهش پارامترهای رویشی همچون تعداد جوانه رشد کرده، تعداد برگ و گره، تعداد جوانه رشد کرده، درصد ریشه زایی، طول سیستم ریشه ای، ارتفاع و قطر ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و پارامترهای فیزیولوژیکی از جمله رنگدانه های فتوسنتزی، محتوای آب نسبی برگ، شاخص Fv/Fm و Pi و برخی از عناصر غذایی در اندام هوایی همچون K, P, Ca, Mg, Fe, Zn وMn اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتریک اسید و نوع بستر کشت بر پارامتر های رویشی همچون طول و قطر ساقه، تعداد برگ و گره، شاخص سطح برگ، طول سیستم ریشه ای، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، شاخص Fv/Fm و Pi، رنگدانه های فتوسنتزی، محتوای آب نسبی برگ و جذب عناصر غذایی اثر معنی داری داشت. به طور کلی در این پژوهش در بین غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتریک اسید، بهترین نتیجه مربوط به غلظت 100 میلی گرم بر لیتر ثبت شد. همچنین در بین بستر های استفاده شده پرلیت، کوکوپیت و کوکوپیت/پرلیت با نسبت 1:1 بهترین نتایج مربوط به بستر کوکوپیت/پرلیت با نسبت 1:1 مشاهده شد و در مجموع تیمار 100 میلی گرم بر لیتر IBA در بستر کوکوپیت/پرلیت با نسبت 1:1 نتایج بهتری را با توجه به صفات مورد ارزیابی از خود نشان داد. در تمامی پارامتر ها، تیمار شاهد و 200 میلی گرم بر لیتر IBA در بستر پرلیت ضعیف ترین نتایج را ثبت نمود.