یکی از مباحث مهم در ارتباط با قرآن است که اندیشمندان اسلامی از همان آغاز درباره « جامعیت قرآن » آن دیدگاه های مختلفی را ارائه کرده اند؛ جامعیت مطلق، جامعیت در امور هدایتی و جامعیت حداقلی از مهم ترین دیدگاه های مطرح شده دراین باره هستند. آیات و روایات درباره جامعیت قرآن این مطلب را بیان می دارند که قرآن از جامعی ت مطلق در امور هد ایتی و دین ی برخوردار است و ه یچ مطلب و مسئله ای در امور دینی و هدایتی نیست مگر اینکه در قرآن بیان شده است؛ اما با بررسی ساختار ظاهر ی قرآن، مشهود می شود که قرآن حتی در مباحث دینی هم جامعیت ندارد. به عبارت ی دیگر ، به طور تام نمی توان از ظاهر قرآن همه احکام و مباحث دینی را استخراج نمود. ای ن در حا لی است که آ ی ات و به خصوص روایات متعدد، جامعیت مطلق قرآن را بیان م ی دارند. پژوهش فرا رو، با روش توص یفی - تحلیلی، ضمن نقد و بررسی دیدگاه های مفسران فریقین دراین باره، جامعیت مطلق قرآن در امور هدایتی را پذیرفته و ضمن تفکی ک می ان جامعی ت قرآن و جامع ی ت اسلام، برا ی غی ر از ویژه معصومان جامعیت اسلام را بیان می نماید. نتیجه آنکه: اولاً: قرآن مستقلاً از جامعیت مطلق در امور معصومان هدایتی و دینی برخوردار است که معارف آن در ظهر و بطن آیات متجلّی است؛ اما این جامعیت مطلق، دارد که می توانند از ظهر و بطن قرآن معارف آن را استخراج نما یند . ثانی اً: اختصاص به معصومان جامعیت اسلام مطرح می شود که قرآن کر یم در کنار سنت معصوم ان برای غیر معصومین موجبات جامعیت اسلام را فراهم می نمایند؛ ثالثاً: مراد از جامعیت اسلام، جامعیت مطلق در امور هد ایتی است که تا قیامت پاسخگوی نیازهای هدایتی انسان هاست.
