بابک ولی زاده کاجی

کیتوزان به عنوان یک پلی مر زیستی، کاربرد های فراوانی در کشاورزی دارد. پوشش دهی میوه ها و سبزی ها با نانوکیتوزان در افزایش ماندگاری و عمر انباری میوه ها و سبزی ها نقش مؤثر و مثبتی دارد. زیرا این پوشش نوعی بسته بندی فعال ایجاد کرده و از رشد قارچ ها جلوگیری می کند و کیفیت ظاهری و خصوصیات فیزیولوژیکی میوه ها را به مدت طولانی تری حفظ می نماید. این‎ ‎پژوهش‎ ‎به منظور‎ ‎بررسی تأثیر پوشش های خوراکی نانو کیتوسان و عصارۀ گیاهی تیمول بر عمر انبارمانی و خصوصیات پس از برداشت میوۀ انار رقم ملس قرمز سیاب انجام شد. آزمایش به- صورت فاکتوریل‎ ‎در قالب طرح کاملاً‎ ‎تصادفی‎ ‎با غلظت های مختلف نانوکیتوزان (صفر، 5/0، 1 و 1.5 درصد) و عصاره گیاهی تیمول (صفر، 200 و 400 میلی گرم در لیتر) در سه تکرار اجرا‎ ‎شد. پس‎ ‎از اعمال‎ ‎تیمار، میوه ها‎ ‎به‎ ‎سردخانه ای‎ ‎با‎ ‎دمای حدود 5 درجه‎ ‎سانتی گراد منتقل شدند. نتایج‎ ‎نشان‎ ‎داد‎ ‎که که غلظت یک درصد نانوکیتوزان و 1000 میلی گرم در لیتر تیمول و ترکیب این دو در مقایسه با سایر تیمارها اثر بهتری بر عمر انبارمانی و خصوصیات پس از برداشت میوه ها داشتند، بنابراین تنها این سه تیمار و تیمار شاهد برای تجزیه واریانس و مقایسه میانگین مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج‎ ‎نشان‎ ‎داد‎ ‎که استفاده از این‎ ‎پوشش ها‎ ‎درصد کاهش وزن و از دست دادن کیفیت بازارپسندی میوۀ انار را‎ ‎در‎ ‎طی‎ ‎انبارداری‎ ‎در‎ ‎مقایسه‎ ‎با‎ ‎نمونه های‎ ‎شاهد‎ ‎کاهش داده است. میزان‎ ‎فنل کل،‎ ‎فلاونوئید،‎ ‎آنتوسیانین و اسیدیته غالب میوه،‎ ‎در‎ ‎میوه‎ ‎های‎ ‎تیمار‎ ‎شده‎ ‎با‎ ‎پوشش عصاره تیمول و نانوکیتوزان‎ ‎و غلظت های ترکیبی از این دو پوشش به طور‎ ‎معنی داری‎ ‎بیشتر‎ ‎از میوه های‎ ‎گروه‎ ‎شاهد‎ ‎بود‎.‎ از نظر خواص‎ ‎کیفی و‎ ‎حسی‎ ‎نیز‎ ‎انارهای تیمار‎ ‎شده‎ ‎با‎ ‎عصاره تیمول و نانو کیتوسان‎ ‎بیشترین پذیرش را پس از 90 و 120 روز انبارداری‎ ‎به خود‎ ‎اختصاص دادند. در‎ ‎بین‎ ‎تیمارهای‎ ‎مختلف، غلظت ترکیبی‎ ‎ 1000 میلی گرم بر لیتر تیمول و 1 درصد نانو کیتوسان در بیشتر پارامترها‎ ‎با‎ ‎سایرغلظت ها‎ ‎اختلاف‎ ‎معنی دار‎ ‎داشته‎ ‎و‎ ‎ماندگاری‎ ‎محصول‎ ‎را‎ ‎به صورت‎ ‎معنی داری‎ ‎افزایش داده است. کاربرد‎ ‎توأم‎ ‎پوشش نانو‎ ‎کیتوزان‎ ‎و اسانس گیاهی تیمول‎ ‎در‎ ‎حفظ‎ ‎شاخص های‎ ‎فوق‎ ‎از‎