1403/10/07

عاطفه اثنی عشری

مرتبه علمی:
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-6742-5498
تحصیلات: کارشناسی ارشد
اسکاپوس:
دانشکده:
نشانی: دانشگاه اراک- گروه صنایع دستی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بازنگری تجلی و ظهور آداب و رسوم و هویت هنر ایرانی در هنر اسلامی
نوع پژوهش
مقاله ارائه‌شده
کلیدواژه‌ها
هویت هنر ایرانی، هنر ایرانی، هنر ایرانی-اسلامی، هنر اسلامی
سال 1395
پژوهشگران عاطفه اثنی عشری ، حسین نوروزی قره قشلاق ، سمیه صالحی

چکیده

انسانها همواره از جامعه ای که در آن زیسته اند تأثیر فرهنگی می پذیرند و جامعه نمادهای فرهنگی خود را بواسطه تبلیغ و تبیین اعتقادات در بین مردم رواج می دهد. فرهنگ همانند پدیده ای زنده در بین مردمان خود رشد کرده و به بلوغ خود ادامه می-دهد. این فرهنگ بسان عشقه ای پیچان و پیش رونده در بطن جان جامعه پیچیده می شود و پیوند ناگسستنی ای با آن دارد. تأثیر آداب و رسوم و در کل فرهنگ هر جامعه ای به یکباره به دست فراموشی سپرده نمی شود؛ و حتی حوادث و دگرگونیهای وسیع وگستره نیز یارای از هم گسیختن این ارتباطات عمیق فرهنگی را ندارد. فرهنگ اجزای بسیار گسترده ای را دارا است، که یکی از عناصر برجسته آن هنر است. هنر در ارتباط دو سویه با فرهنگ، از آن تأثیر می پذیرد و بر آن اثر می گذارد. گاهی فرهنگ در مسیر رشد خود متأثر از عوامل خارجی و بیگانه می گردد و تغییراتی در آن حادث می شود. از نمونه ای تغییرات عظیمی که یک فرهنگ در خود تجربه کرد را می توان حمله اعراب به ایران قلمداد نمود . هنر ایرانی با تأثیر گرفتن از اسلام، جنبه ای لاهوتی یافت؛ و از طرف دیگر فرهنگ اسلامی با به خدمت گرفتن هنر اسلامی توانست از طریق نمادهای رایج در آن، مردمانی را که با هنر اسلامی مواجهه می شوند؛ پذیرنده فرهنگ اسلامی سازد. در این مقاله سعی بر این است که که آداب و رسوم و هویت هنر ایرانی بر هنر اسلامی و همینطور اشتراکات هنرایرانی و هنر اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و تأثیرات و تأثرات آنها بر یکدیگر ذکر گردد. پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای و اسنادی است. نتایج نشان می دهند که اگر دو مرحله تاریخی پیش از اسلام و بعد از اسلام را در نظر بگیریم، با دو معقوله کلان فرهنگی و تمدنی روبرو هستیم، که هر کدام شاخصه های خاص خود را دارند، ولی برساخته یکدیگر هستند. هنر پیش از اسلام ایران در دوره ساسانی، درون مایه های ویژه خود را پرورش داده بود. با یک نظر به هنر دو سده نخستین اسلامی، متوجه می شویم که این مؤلفه ها بشدت در کارند، اما در این دوره، جهت گیری اصلی خود از معارف قرآنی و سنت پیامبر نشئت می گیرد؛ و نگرش جدید بر فرهنگ و هنر، آغاز تحولی فراگیر در تاریخ فرهنگ و هنر ایران می شود بطوری که امروزه عنوان هنر اسلامی به آن اطلاق می شود.