آلودگی هوا یکی از مهم ترین معضلاتی است که امروزه مردم در کلان شهرها با آن روبرو هستند. ذرات معلق، مونوکسیدکربن، دی اکسید گوگرد، ازن و دی اکسید نیتروژن پنج آلاینده اصلی هوا میباشند که مشکلات زیادی برای سلامت انسان به همراه دارند. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که با هدف بررسی و مدلسازی عوامل تشدید غلظت آلاینده ازون در کلانشهر اراک انجام میشود. با توجه به اهداف تحقیق مطالعه شامل چهار بخش اصلی شامل: جمعآوری دادههای خام مربوط به غلظت روزانه آلاینده مذکور، دستیابی به پهنهبندی پخش آلاینده مورد نظر با استفاده از روش درونیابی کریجینگ، جمع آوری دادههای ماهوارهای مربوط به ضخامت لایه ازون با استفاده از گوگل ارث انجین و بررسی ارتباط بین میزان آلاینده مورد نظر با دما و اکسیدهای نیتروژن با استفاده از رگرسیون گیری میباشد. نتایج نشان داد میزان تولید ازون به این دلیل که هجوم طبیعی ازن از استراتوسفر به تروپوسفر در ماههای بهار که حرکت عمودی هوا در نیم کره شمالی به حداکثر خود میرسد، معمولاً به اوج خود میرسد واین هجوم به سطح پس زمینه ازون در سطح زمین کمک میکند در فصل بهار و تابستان بیشتر میباشد. با توجه به نتایج بدست آمده همبستگی و رابطه مستقیم بین دما و اوزن وجود دارد. در فصل تابستان عوامل مختلفی از جمله دمای بالا هوا، تابش شدید خورشیدی و طولانی شدن روز باعث افزایش فعالیت فتوشیمیایی شده و غلظت ازن را افزایش میدهد. همچنین همبستگی مثبتی بین اکسیدهای نیتروژن و غلظت ازون وجود دارد. با توجه به استاندارد EPA غلظت یک ساعته ازون 021 PPB ، بیش از نیمی از مناطق اراک آلوده میباشد و این آلودگی در نواحی شرقی بسیار زیاد است. همچنین بیشترین ضخامت لایه ازون به مربوط به فصلهای زمستان و بهار و سپس پاییز و تابستان میباشد.
