ارزیابی اثرات محیط زیستی، ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه است و می توان ان را روشی جهت تعیین، پیش بینی و تفسیر اثرات یک پروژه پیشنهادی برمحیط زیست دانست. هدف از این تحقیق ارزیابی و برنامه ریزی خیابان های شهری شهر اراک با تأکید بر کاهش آلودگی هوا است.در این پژوهش ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از سه روش ماتریس سریع، تاپسیس فازی و ANP که از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره هستند انجام شد. فرآیند طی شده شامل: تعیین شاخص ها (با استفاده از مطالعات کتابخانه ای)، تعیین محدوده، معرفی گزینه ها، مطالعات وضعیت پایه محیط زیست، تعیین و پیش بینی اثرات، ارزیابی اثرات با سه روش یاد شده و تهیه گزارش است. در ادامه وضعیت موجود عوامل محیط زیست بررسی شد. سپس به وسیله چک لیست مهمترین عواملی که در صورت احداث خیابان 58 متری تحت تأثیرواقع شدند شناسایی شدند و به عنوان معیار در ارزیابی اثرات خیابان انتخاب شدند. سپس با استفاده از سه روش ارزیابی سریع، تاپسیس فازی و ANP، به طور جداگانه ارزیابی اثرات محیط زیست انجام شد. در ادامه به منظور پیش بینی اثرات در دو مرحله قبل از اجرای پروژه (وضع موجود) و بعد از اجرای پروژه از شاخص ها و متریک های سیمای سرزمین در بین چهار کاربری فضای سبز، خیابان ها، بلوک های ساختمانی و ررودخانه استفاده شده است در روش ماتریس سریع در فاز ساختمانی اثرات منفی نسبت به اثرات مثبت بیشتر و در فاز بهره برداری اثرات مثبت بیشتر است. هر دو روش تاپسیس فازی و ANP گزینه عدم اجرا بیشترین وزن (453/0) و اولویت را به خود اختصاص داده است و ساخت وساز کمترین وزن (194/0) کمترین وزن و اولویت را دارد. همچنین نتایج حاصل از این پیش بینی نشان داد که تنها کاربری های درگیر با پروژه، خیابان ها و بلولک های ساختمانی می باشند که به ترتیب بعد از اجرای پروژه مساحت آنها افزایش و کاهش می یابد. همچنین اتصال و پیوستگی خیابان ها افزایش وگسستگی و تکه تکه شدن ساختمان ها نیز افزایش خواهد یافت. و در آخر به منظور ارائه الگویی برای کاهش آلودگی هوا، و ارائه پیشنهادات از الگوهای ضروری فورمن استفاده و شبکه اکولوژیک شهر مورد بررسی قرار گرفته است.
