۱۴۰۴/۰۳/۰۴
علی اصغر میرزایی

علی اصغر میرزایی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه تاریخ
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
واکاوی ایده پردازی مضامین جیگی شاهان ساسانی در سنگ نگارهها، سکه ها، ظروف سیمین
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
ساسانی، سنگ نگاره، اردشیر، شاپور جنگ
سال 1403
مجله فصلنامه مطالعات تاریخی جنگ
شناسه DOI
پژوهشگران علی اصغر میرزایی ، محمد میرزائی رشنو

چکیده

جنگجویی و توانایی جنگیدن در میدان نبرد، یکی از وی‍‍ژگی‌های شاخص برای شاه شدن و به تخت نشستن در تاریخ ایران باستان به شمار می‌رفت. آنچه اهمیت این ویژگی را دو چندان می‌کرد جایگاه سیاسی، دینی، جنگی و حتی اجتماعی شخص شاه در میان کارگزاران، بزرگان و نژادگان، سربازان و مردمان زیردست بود. رشته جنگ‌های پیاپی اردشیر و شاپور با شرق و غرب، برای مردمان زیردست شناخته شده بودند و نمایش خوبی از توان جنگجویی آنها بود؛ اما آنها به خوبی دریافته بودند که نیاز است در فرصت‌ها و مناسبت‌های گوناگون، توان جنگی خود را نیز برای مردمان امپراتوری به نمایش گذارند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی و واکاوی نگاره‌های موجود در سنگ‌نگاره‌ها، سکه‌ها، ظروف سیمین و غیره، به این پرسش پاسخ دهد که شاهان ساسانی در اید‌ه‌پردازی از جایگاه جنگی خود، از چه نوع بنمایه‌های جنگی و تبلیغی بهره می‌بردند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که توصیف و تبلیغ دیداری قدرت جنگی شاه، خواه در میدان جنگ و خواه در میدان شکار، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی شاهان به شمار می‌رفت. با توجه به محدودیت ابزارهای تبلیغ و نمایش، بهره‌گیری از ابزارهای موجود مانند سنگ‌نگاره‌ها، سکه‌ها، ظروف سیمین و دیگر ابزارها، موضوعی حیاتی و ضروری برای شاهان بود. نمایش دادن قدرت و مشروعیت که تا حد ممکن در معرض دید عامه مردم قرار داشته باشد، در گرو بهره‌گیری از تبلیغات دیداری با ماهیت پایدار و همیشگی بر سنگ‌نگاره‌ها، سکه‌ها و ظروف و غیره بود. وجود سنگ‌نگاره‌های فراوان، با موضوعات گوناگون سیاسی، دینی، جنگی و حتی اجتماعی نشان از این دارد که شاهان کاملاً به جنبه تبلیغاتی و تأثیر هنر بر روان مردم، آگاهی داشتند و بر آن بودند تا با ایجاد یک هنر کاملاً شاهی، باورها و اندیشه‌های خود را در جامعه حاکم کنند.