یکی از مهمترین عناصر و نمادهای اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه گذشته ایران، گرمابه های آن است که محل تجمع، رفت و آمد و تبادل آرا و باورها بود. گرمابه ها به عنوان نهادی اجتماعی در فرهنگ سازی جامعه ی ایرانیان نقش بسزایی داشتند و کارکردهای مختلفی را دارا بودند.پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی حاصل مطالعه ای پیرامون آداب و رسوم استحمام و کارکردهای اجتماعی، اقتصادی حمام های دوره صفویه و قاجار می باشد و به دنبال پاسخ به این پرسش ها است که کارکردهای اجتماعی و اقتصادی گرمابه ها و حمام ها در دوره صفویه و قاجار چه بود؟و این کارکردها در گذر زمان چه تاثیراتی را از فرهنگ غرب پذیرفتند؟در پاسخ می توان گفت گرمابه ها تا پیش از ورود فرهنگ غرب، بازتابی از سنتها و آداب و رسوم کهن ایرانی- اسلامی بودند همگام و همراه با تحولات جامعه در حال گسترش، نوسازی و تحول بودند اما با ورود فرهنگ غربی و تاثیر آن در آداب و رسوم، وسایل و ملزومات و حتی معماری، حمام نیز از این قاعده مستثنی نگردید و با ظهور حمام های دوشی جدید و آشنایی با مظاهر تمدن جدید، بسیاری از آداب و رسوم و حتی فضای معماری حمام ها نیز دستخوش تغییر شد.
