پیشرفتها و ترقی همه جانبه اروپا و غرب به یکباره شرقیان از جمله ایران و عثمانی را با شکستهای سنگین نظامی روبرو و آنها را به عمق عقب ماندگی خود آگاه ساخت. روشنفکران ایران و عثمانی یکی از علل اصلی عقب ماندگی مملکت خویش را در اثر بیسوادی عمومی و ناکارامدی نظام آموزش سنتی و همچنین بیشتر پیشرفتهای غرب را در سایه نظام آموزشی مدرن و مدارس آنها می دانستند.