علیرضا خالقی

گیاهان در طی دوران رشد خود با تنش های متعدد محیطی مواجه می شوند. هر یک از این تنش ها با توجه به میزان حساسیت و مرحله رشد گیاه، می توانند اثرات متفاوتی بر رشد، متابولیسم و عملکرد آنها داشته باشند. یکی از راه حل ها برای کاهش اثرات منفی ناشی از تنش ها، استفاده از مواد هیومیک است. در همین راستا در این تحقیق به بررسی تاثیر اسید هیومیک بر جوانه زنی بذرهای گل جعفری تحت تنش شوری و ویژگی های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی این گل تحت تنش خشکی در طی دو آزمایش پرداخته شد. آزمایش اول به-صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد و در آن تاثیر چهار سطح اسید هیومیک (0، 50، 100 و 250 میلی گرم در لیتر) و چهار سطح شوری (0، 50، 100 و 200 میلی مول) بر شاخص های جوانه زنی بذر های گل جعفری (درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، بنیه بذر، متوسط زمان لازم برای جوانه زنی، وزن تر، وزن خشک، طول ریشه چه، طول ساقه چه و نسبت طول ریشه به ساقه ) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت های بیشتر اسید هیومیک، وزن تر، طول ریشه چه، طول ساقه چه، ضریب سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی را افزایش داد ولی وزن خشک، و متوسط زمان لازم جوانه زنی را کاهش داد. همچنین با افزایش تنش شوری تمامی صفات کاهش یافتند و غلظت 50 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک اثرات تنش شوری را در طی جوانه زنی کاهش داد. آزمایش دوم هم به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد و در آن تاثیر چهار سطح اسید هیومیک (0، 50، 100 و 250 میلی گرم در لیتر) و با سه دوره 5، 10 و 15روزه آبیاری بر ویژگی های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گل جعفری (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، فسفر، کلسیم، پرولین، نشت یونی، طول ریشه، وزن تر، وزن خشک، درصد ماده خشک، تعداد برگ، طول برگ و طول ساقه در هفته های اول، دوم و سوم، قطر گل و تعداد گل) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت های بیشتر اسید هیومیک میزان کلروفیل a، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید، فسفر، طول ریشه ها، وزن تر، وزن خشک، تعداد برگ در هفته سوم، طول ساقه در هفته دوم و تعداد گل را افزایش داد ولی میزان کلسیم و پرولین را کاهش داد. همچنین غلظت 50 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک میزان نشت یونی را کاهش داد. 250 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک علاوه بر این که اثر