عبداله متولی

قرن نوزدهم میلادی زمان نضج­گیری اندیشه­ها و اقدامات متجدّدانه در جامعه­ی ایران عصر قاجار می باشد،به طوری که ضرورت انجام اصلاحات تجدّدخواهانه در نزد نخبگان جامعه به ضرورتی اجتناب ناپذیرتبدیل شده بود.این در شرایطی بودکه اوضاع نامطلوب سیاسی،اجتماعی،اقتصادی جامعه­ی ایران حکومت قاجار،درعهدناصرالدین شاه رابابحران مشروعیت وعدم مقبولیت مردمی مواجه ساخته بود.در چنین شرایطی،ناصرالدین شاه، ناگزیر از انجام اصلاحات واقداماتی متجدّدانه می­گردد تا شایدبه واسطه­­­­ی آن اقدامات، بخشی از مشروعیت از دست رفته حکومتش را بازیابد.ازاین منظر چگونگی رویکرد این شاه قاجار باپدیده تجدّدارزش­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ پژوهشی می­یابد.دراین تحقیق برآنیم به بررسی وتحلیل رویکردناصرالدین­شاه نسبت به پدیده­ی تجدّد،باتوجه به متن سه سفرنامه­اش که حاصل تعامل مستقیم او بافضای سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی غرب می­باشدبپردازیم.تاشاید از این رهگذر به درکی جامع­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ تر از نحوه تعامل این شاه نسبت به پدیده تجدّددست یابیم