عنوان: بررسی ویژگی های تمبر در دوران قاجار و پهلوی اول کلیدواژه ها: تمبر، قاجار، پهلوی اول، نمادها، کارکردها چکـیـــده ... سلطنت ناصرالدین دوره ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران می باشد، و از سوی دیگر سلطنت طولانی وی، با تحولات سریع اروپا همزمان بود. برقراری ارتباط و مراودات سیاسی با اروپا، روند اصلاحات را در ایران سرعت بخشید، که از جمله آنها تغییر در ساختار پستی کشور بوده است. تشکیلات پستی در ایران از زمان ناصرالدین شاه به صورت رسمی و قانونمند در آمد. ورود تمبر پستی جهشی بنیادی در نظام پستی به وجود آورد، و تبدیل به عاملی مهم در تسریع روند اداری پست گردید. در ابتدا تمبر بیانگر کرایه پستی بود، و کارکردی اقتصادی داشت، اما با شناخت کارکردهای دیگر آن، گامی فراتر نهاده شد و مولفه های دیگری را در بر گرفت و با سلطنت رسیدن رضا شاه با شدت بیشتری دنبال شد. از آنجایی که تمبر یک شی ء هنری می باشد، و هنر نیز تحت تأثیر شرایط حاکم بر جامعه شکل می گیرد، تمبر نیز از این قاعده مستثنی نبود. تصاویر، نشانه ها، نمادها، اعداد، خط و... بر روی تمبر های این دوران، هر یک گویای تفکراتی بر گرفته از نظام حاکم بر آن می باشد. بنابراین تغییر و تحول در افکار، عقاید، عملکرد و همچنین سیاست حکومت و جامعه، توانست در شکل گیری مضمون و محتوای تمبر موثر واقع شود. این پژوهش در پی آن است با بررسی ایدئولوژی حاکم در جامعه قاجار و پهلوی اول و همچنین مولفه هایی که در این دوران نقش اساسی در شکل گیری مضامین تمبر ها داشته اند، بپردازد. از سویی دیگر با بررسی کارکردهای تمبر، به نقشی که در جنبه های مختلف جامعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته است، پی ببرد. داده های این پژوهش نشان می دهد که در اواخر دوران قاجار و پهلوی اول، مولفه های مطرح شد که تحت تأثیر ایدئولوژی حاکمان و همچنین شرایط جامعه به تدریج شکل گرفت و در تمبر ها انعکاس یافت.
