دانستن خصوصیات فیزیکی دانه های کلزا برای طراحی دستگاههائی که در انتقال، جابجایی، فرآوری و ذخیره این محصول بکار می رود، لازم است. در این مقاله برخی خواص فیزیکی دانه های کلزا در دو آزمایش مجزا اندازه گیری و بررسی گردید. در آزمایش اول خواص هندسی شامل ابعاد محوری، قطر متوسط هندسی، سطح جانبی، سطح مقطع، حجم، کرویت و شاخص شکل دانه های کلزا در 8 نوع واریته مختلف و در 5 سطح رطوبتی (بر پایه وزن تر)، با 10 تکرار اندازه گیری شد. آنالیز واریانس داده ها نشان داد که، نوع واریته در سطح 01/0 بر تمام صفات فوق و میزان رطوبت بر ضریب کرویت و شاخص شکل دانه ها در سطح 05/0 معنی دار است. مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان داد که ارقام لیکورد، هایولا 401 و آپشن 501 کمترین اختلاف ابعادی و بیشترین درصد کرویت، و ارقام سرز، طلایه و اُکاپی بیشترین اختلاف ابعادی وکمترین درصد کرویت را دارا می باشند. در آزمایش دوم اثر نوع واریته در سطح رطوبتی 4/7 درصد (بر پایه وزن تر) بر خواص فیزیکی شامل وزن هزار دانه، چگالی حجمی، چگالی حقیقی و تخلخل دانه ها بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر نوع واریته بر وزن هزار دانه و چگالی حجمی در سطح 01/0 درصد و بر درصد تخلخل در سطح 05/0 درصد معنی دار است. مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان داد که واریته اُکاپی بیشترین مقدار چگالی حقیقی و کمترین چگالی حجمی را دارا است و بنابراین درصد تخلخل دانه های آن بیشتر از سایر ارقام می باشد و واریته اًریئنت کمترین درصد تخلخل را دارا است.
