مدلسازی و تحلیل روابط علّی بین عوامل کلیدی، در مح یط پیچ یده و پویای اقتصادی، درک ما را از چگونگی تعامل بین آن ها افزایش می دهد و منجر به کشف ساختارهای پنهان، پیشبینی بهتر، و تصمیمگیری آگاهانه می شود. بررسی عوامل مرتبط با بازار بیتکوین، به عنوان یک ارز دی ج یتال برجسته، در سال های اخیر مورد توجه محققان و سرمایهگذاران بوده است. مطالعات متعددی، روش های استخراج الگوهای علّی و جریان انتقال اطالعات متغیر با زمان را در این اکو سیستم پویا، ارائه نموده اند. اگرچه رویکردهای موجود در الگوهای علّی متغیر با زمان، میتوانند ماهیت و قدرت روابط را روشن کنند، امّا در آشکار کردن وابستگی های متقابل شرطی، با توجه به رفتارهای پیچ یده و پویای سری ها ی زمانی مالی، عملکرد محدودی دارند. در فرصت پیش رو، ی ک چارچوب تحلیلی پیشنهاد می کنیم که با توجه به ویژگی های غیر ثابت و غیرخط ی بودن، سری های زمانی اقتصادی، الگوها ی ارتباطی پو یا را بین بیتکوین و برخی از عوامل اقتصادی موثر بر آن، بررس ی می کند، و از این طریق به چالش های ذکرشده بپردازد . در پی ای ن هدف، مدل پیشنهادی، بهجای بررسی تعامل سر ی داده ها به صورت مستقیم بر یکدیگر، ابتدا آنها را به دنبالههایی از رفتارهای آمار ی معنی دار، در افق های مختلف تجزیه می کند. سپس، الگوها ی جریان اطالعات متغیر با زمان، در میان دنبالههای به دست آمده ارز یابی می شوند. متعاقبا،ً مدل پیشنهادی، بهطور مشخص، شبکه های علّی شرطی و چندمتغیره را بر اساس دنبالههای رفتاری، استخراج می کند. این رویه، امکان کاوش عمیق تر روابط علّی را در بازه های زمانی مختلف، فراهم می کند. تحلیل نتایج نشان میدهند که دانش حاصل از الگوهای انتقال اطالعات متغیر با زمان، با در نظر گرفتن اثرات شرطی متغیرها بر روی یکدی گر، تکامل م ی یابند. همچنین ارزیابی ها نشان میدهند که مدل پیشنهادی، قدرت پیش بینی مطلوبی را در مقایسه با روش های مشهور دیگر، دارا است. ای ن پژوهش شواهد قابل توجهی در مورد ماهیت، میزان و شرایط تعامل و انتقال ریسک در بین متغیرهای مورد بررس ی، ارائه می کند و بینشهای تازه ای را برا ی سهامداران، سیاستگذاران و محققان، ارائه م یدهد.
