نیلوفر دربندی

مقدمه و هدف: عفونت‌های باکتریایی در محل زخم سوختگی یکی از چالش‌های مهم در درمان سوختگی هستند. آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی در درمان عفونت‌های میکروبی بوده و همواره در این راستا مورد استفاده قرار گرفته است، اما شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که این داروها علاوه بر اثرات درمانی، می‌توانند اختلالاتی نیز در بیماران ایجاد کنند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها با اختلال در انتقال سیناپسی، مرگ نورونی و اختلال حافظه همراه است. در مقابل، فاژهای لایتیک با عملکرد اختصاصی علیه باکتری‌های پاتوژن و عدم ایجاد تغییر نامطلوب در مسیرهای سلولی، عفونت‌ را به‌صورت هدفمند درمان می‌کنند و تاثیری بر سلولهای یوکاریوتی ندارند. بر این اساس در مطالعه حاضر به بررسی اثرات درمانی آنتی‌بیوتیک جنتامایسین و فاژ لایتیک بر عملکرد حافظه در موش‌های صحرایی مبتلا به زخم‌های سوختگی درجه سه و آلوده به باکتری اشریشیا کلی پرداخته شد. مواد وروش‌ها: در این مطالعه تجربی، 36 سر رت نر بالغ نژاد ویستار(Wistar) با وزن تقریبی 250-220 به 3 گروه‌ کنترل، درمان با آنتی‌بیوتیک جنتامایسین (mg/kg40) بصورت درون صفاقی و درمان با فاژ لایتیک (µl/rat100) بصورت موضعی، تقسیم شدند. در تمامی حیوانات پس از بیهوشی، در ناحیه پشتی بدن سوختگی درجه سه ایجاد گردید. سپس، جهت القای عفونت باکتریایی، محل سوختگی با سوسپانسیون اشریشیاکلی با غلظت نیم مک فارلند آلوده شد. درمان‌ها از یک ساعت پس از ایجاد عفونت به مدت 4 روز انجام شد. در پایان تیمار آزمون‌های حافظه (آزمون تشخیص شی جدید، آزمون اجتنابی غیرفعال) و ارزیابی فعالیت حرکتی انجام شد. سپس در هر گروه به صورت تصادفی 5 حیوان جهت بررسی شاخص‌های استرس‌اکسیداتیو(MDA و TAC)، 3 حیوان جهت پرفیوژن مغزی و مطالعات بافتی (شمارش تعداد نورون‌های هیپوکامپ) و 4 حیوان برای جداسازی هیپوکامپ و بررسی بیان ژن TGFβ1 مورد استفاده قرار گرفتند. در کلیه گروه‌ها، به منظور اطمینان از تاثیر درمان آنتی‌بیوتیک جنتامایسین و فاژ لایتیک بر عفونتE.coli ، از آزمون شمارش گلبول‌های سفید استفاده شد. داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل و با روش One-Way ANOVA و آزمون مکمل Tukey انجام شد. سطح معنی‌داری 05/0>p در نظر گرفته شد. نتایج: درمان با آنتی‌بیوتیک جنتامایسین و باکتریوفاژ لایتیک به‌مدت ۴ روز، کاهش معنی‌داری در نسبت نوتروفیل به لنفوسیت نسبت به گروه کنترل ایجاد کرد (01/0>p). همچنین سطح مالون‌دی‌آلدهید سرمی در هر دو گروه نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری یافت (001/0>p)، در گروه درمان شده با آنتی‌بیوتیک جنتامایسین کاهش معنی‌داری در ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی کل نسبت به گروه کنترل مشاهده شد(001/0>p). این در حالی است که درمان با فاژ لایتیک تفاوت معنی‌داری در ظرفیت آنتی‌اکسیدانتی کل نسبت به گروه کنترل ایجاد نکرد(05/0p)، کاهش STL (001/0>p)، و افزایش TDC (001/0>p) نسبت به گروه کنترل دیده شد. در حالی‌که در گروه درمان شده با فاژ تفاوت معنی‌داری در این شاخص‌ها نسبت به گروه کنترل دیده نشد (05/0p) نسبت به گروه کنترل داشت، در حالی‌که در گروه فاژ لایتیک تفاوت معنی‌داری نسبت به گروه کنترل ایجاد نشد (05/0p) نشان داد، اما در گروه فاژ بیان این ژن تفاوت معنی‌داری نسبت به کنترل نشان نداد(05/0