بازتاب موضوعات دینی و قصههای مذهبی که بهتدریج از دوران قاجار در منظومه قالیبافی ایران رواج یافت، رفتهرفته به یکی از بخشهای قابل توجه نظام شمایلنگاری در طراحی قالی و طرحهای تصویری قالی ایران، تبدیل گشت که از آن میان میتوان به موضوعات برگرفته از کتب مقدس عهد عتیق و تورات بهویژه داستانهای مربوط به رسولان بنیاسرائیل، در قالیچههای سفارشی تجار و اهدایی افراد صاحب نفوذ یهودی اشاره داشت. "تاج تورات"، بهواقع دستبافتههای خاص کلیمیان میباشد که شامل بخش-های انتخابی از متون مقدس کلیمی است که در قالیچهها و تابلوبافتههایی با ماهیت دینی-آیینی و تبلیغی، جهت نصب در کنیسهها یا هدیه به افراد خاص و با هدف معرفی شریعت یهود، بافته شد. این مقاله برآن است تا این آویزبافتههای نمادین را معرفی و محتوای آنها را از منظر معناشناختی و نمادشناختی، خوانش و تحلیل نماید. پرسش پژوهش این است که معانی نهفته و ضمنی در ورای نقوش نمادین و آرایههای تزئینی متن قالی، کدام است؟ برخی از یافتههای پژوهش شامل موارد زیر است: عناصر نمادین که دارای لایههای معنایی پنهان و ضمن است در تاج توراتها شامل تاج، فرشته، محراب، نخل، تاک، خورشید، شیر، ستون، دیوار ندبه، بیتالمقدس، قندیل، چشمه، ستاره داوود، اسب و ارابه، شیپور(شوفار) میباشد که هریک به پدیده یا واقعهای اشاره دارند. بافتههای تاج تورات در گذشته در ابعاد قالیچه و پشمی اما بهتدریج در قالب تابلوبافتههای ابریشمی بافته شدند. طرح و ساختار فرمی آنها از نوع محرابی ستوندار با قاببندیهای ششگانه و روایتهای تصویری غالباً ثابت که در برخی موارد، یک یا دو روایت تازه جایگزین روایتهای قدیمیتر شده. محتوای روایتها عبارتاند از: جاری شدن چشمه از سنگ با عصای موسی، شمایل موسی و قرائت الواح ده فرمان، تسبیح کروبیان(فرشتگان) و ارسال دعای مردم به عالم بالا، عروج ایلیای(الیاس) نبی به آسمان، قربانی شدن اسحاق/اسماعیل، شمایل هارون و شمعدان هفت شاخه منورا. این پژوهش از نوع کیفی و توسعهای، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها، کتابخانهای است.
