معصومه نجیب زاده

میکروپلاستیک‌ها به عنوان آلاینده‌های پایدار محیطی، تهدیدی جدی برای اکوسیستم‌های آبی و موجودات زنده محسوب می‌شوند. هدف این مطالعه، بررسی تجمع میکروپلاستیک‌ها در وزغ سبز (Bufotes sitibundus) در چشمه بلاغ، شازند، استان مرکزی ایران و ارزیابی نقش دوزیستان به عنوان شاخص زیستی بود. نمونه‌برداری از دو ایستگاه با کاربری متفاوت شامل ایستگاه گردشگری با فعالیت انسانی بالا (ایستگاه 1) و ایستگاه مرجع با حداقل اثر انسانی (ایستگاه 2) انجام شد. از هر ایستگاه ۱۰ وزغ بالغ به صورت تصادفی انتخاب گردید و محتویات دستگاه گوارش با استفاده از فلوشینگ در محل جمع‌آوری شد. ذرات میکروپلاستیکی پس از هضم با اسید نیتریک، با میکروسکوپ نوری مشاهده و بر اساس شکل، رنگ و اندازه دسته‌بندی شدند، سپس تعدادی ذره به صورت تصادفی برای بررسی سطح با AFM و شناسایی نوع پلیمر با دستگاه FTIR آنالیز شدند. نتایج نشان داد که میانگین تعداد میکروپلاستیک‌ها در ایستگاه 1 (8/0 ± 6/3 ذره) به طور معناداری بیشتر از ایستگاه 2 (5/0 ± 7/1 ذره) بود (05/0p <). ذرات غالباً به صورت الیاف و قطعات با اندازه کمتر از 1 میلی‌متر با رنگ‌های تیره بودند و تحلیل AFM نشان داد که ذرات ایستگاه 1سطحی ناهموار و تخریب جزئی بیشتری داشتند. شناسایی پلیمرها با دستگاه FTIR نشان داد که ذرات عمدتاً از PET و PES تشکیل شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که دوزیستان می‌توانند شاخص زیستی حساس و عملی برای پایش آلودگی میکروپلاستیک در اکوسیستم‌های آبی باشند و فعالیت انسانی و گردشگری تأثیر مستقیم بر تجمع میکروپلاستیک‌ها دارد. این مطالعه با بهره‌گیری از ترکیب روش‌های نوآورانه مانند AFM و FTIR، تصویری جامع از وضعیت آلودگی ارائه می‌دهد و می‌تواند راهنمایی برای مطالعات آینده و مدیریت محیط زیست باشد.