مهدی خدایی مطلق

یکی از راهکارهای اساسی بالا بردن کارایی تولیدمثلی غلبه بر محدودیت جفت‌گیری فصلی و افزایش تعداد زایمان ها به ازای هر سال (سه زایش در دو سال یا پنج زایش در سه سال) است. برای این منظور برنامه‌های متعدد اصلاح نژادی و تولیدمثلی تعریف، پیشنهاد و اجرا شده است. یکی از موفق‌ترین برنامه‌های تولیدمثلی برنامه همزمان سازی فحلی است. همزمان سازی فحلی مبتنی بر افزایش غلظت پروژسترون توسط پروژستاژن‌ها (پاول) یا کاهش غلظت پروژسترون توسط پروستاگلاندین‌ها (Godfrey et al., 1999) در جریان خون میش است. پروژستاژن‌ها اغلب به صورت طولانی مدت 12 تا 14 روز (Gerling et al., 1994) مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنا برگزارشات تیمار 12 الی 14 روزه با وسایل آزاد کننده پروژستاژن درون واژنی منجر به وقوع غلظت های پایین‌تری از پروژسترون در روز هفت بعد از کاشتن سیدر نسبت به فاز لوتئال طبیعی میش شده که منجر به افزایش پالس‌های هورمون LH و افزایش طول عمر فولیکول‌های بزرگ تخمدان وایجاد فولیکول‌های پیر یا مقاوم می‌شود (Menchaca and Rubiane, 2007). درنتیجه کاهش تخمک‌ریزی و یا ایجاد رویان‌های ضعیف و افزایش مرگ و میر اولیه رویانی و کاهش باروری را به همراه خواهد داشت. با توجه به برخی چالش‌های پیش روی استفاده طولانی مدت پروژستاژن‌ها امروزه توجه تمرکز محققین بر روی کوتاه کردن طول درمان است. پروتکل‌های کوتاه مدت (5 الی 7 روزه) به منظور کاهش حضور فولیکول‌های پیش‌تخمک‌ریز در غلظت‌های پائین پروژسترون طی دوره‌های طولانی مدت و به منظور افزایش تخمک‌ریزی فولیکول‌های جوان‌تر و داشتن اووسیت‌های سالم اعمال می‌شوند و امروزه تمایل به استفاده از پروتکل‌های کوتاه مدت در برنامه‌های همزمان‌سازی فحلی رو به افزایش است (Gerling et al., 2015).