محمود اکبری

اﻣﻨﯿﺖﻏﺬاﯾیﺟﻬﺎﻧیو ﻣﺤﺪودﯾﺖﻣﻨﺎﺑﻊ آب،ﺑﻪوﯾژهدر ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸک ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺮان،چﺎﻟﺶﻫﺎیﺟﺪیﺑﺮای کﺸﺎورزیپﺎﯾﺪاراﯾﺠﺎدکﺮده اﺳﺖ.در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ کﺎﻫﺶ ﻧﺎپﺎﯾﺪاری ﻣﻨﺎﺑﻊ آب در ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ اﻣﻨﯿﺖﻏﺬاﯾیو ﺑﺎدرﻧﻈﺮگﯿﺮیﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدی از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.اﯾﻦﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اراک، واﻗﻊ در اﺳﺘﺎن ﻣﺮکﺰیﺑﺎ اﻗﻠﯿﻢﻧﯿﻤﻪﺧﺸکو واﺑﺴﺘگیﺷﺪﯾﺪﺑﻪ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨی،ﺗﻤﺮکﺰ دارد، ﺟﺎﯾیکﻪﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزیوﺿﻌﯿﺖ اوﻟﯿﻪ ﻧﺸﺎنﻣیدﻫﺪکﻪﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮﺑﻬﯿﻨﻪآب درکﺸﺎورزیﺑﻪ ﻧﺎپﺎﯾﺪاریﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺪف اﺻﻠی،ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزیاﻟگﻮیکﺸﺖ12ﻣﺤﺼﻮل زراﻋیکﻠﯿﺪیﺑﺮایکﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف آب، ﺣﻔﻆ ﺳﻮد اﻗﺘﺼﺎدیو ارزﯾﺎﺑیاﺛﺮات ﺧﻮدکﻔﺎﯾیﺗﻮﻟﯿﺪاﺳﺖ. روشﺷﻨﺎﺳیپژوﻫﺶﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی- ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزیﯾکپﺎرچﻪﺑﻮد کﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دادهﻫﺎی10ﺳﺎﻟﻪاﻗﻠﯿﻤی،اﻗﺘﺼﺎدیو کﺸﺎورزی،ﺷﺎﺧﺺﻫﺎیﺑﻬﺮهوری اﻗﺘﺼﺎدیآب(EWP)و ﺗﻨﺶ آﺑی(WSI)را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ کﺮد و از چﻬﺎر اﻟگﻮرﯾﺘﻢﻓﺮااﺑﺘکﺎری)GA،PSO، GWO،SCE(ﺗﺤﺖ دو ﺳﻨﺎرﯾﻮ)ﺑﺎ و ﺑﺪون ﻗﯿﺪﺧﻮدکﻔﺎﯾی( ﺑﻬﺮه ﺑﺮد.ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی پژوﻫﺶﻧﺸﺎن داد کﻪ ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزیاﻟگﻮیکﺸﺖ ﻣﺼﺮف آب را در ﺳﻨﺎرﯾﻮیﺧﻮدکﻔﺎﯾی40-49ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺘﺮﻣکﻌﺐو در ﺳﻨﺎرﯾﻮیﺑﺪون ﺧﻮدکﻔﺎﯾی82-95ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺘﺮﻣکﻌﺐکﺎﻫﺶ داد، در ﺣﺎﻟیکﻪ ﺳﻮد اﻗﺘﺼﺎدیﺣﻔﻆ ﺷﺪ وWSIاز ﻧﺎپﺎﯾﺪاری کﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻬﺒﻮدﯾﺎﻓﺖ.ﻫﻤچﻨﯿﻦاﻟگﻮرﯾﺘﻢSCEﺑﻬﺘﺮﯾﻦﻋﻤﻠکﺮد را در ﺗﻤﺮکﺰ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ EWPﺑﺎﻻ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﺑﯿﺎو گﻮﺟﻪﻓﺮﻧگیداﺷﺖ. اﯾﻦﻧﺘﺎﯾﺞﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖﻣﺪﯾﺮﯾﺖﺗﻘﺎﺿﺎ از ﻃﺮﯾﻖاﻟگﻮیکﺸﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﺮایپﺎﯾﺪاریﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺗﺄکﯿﺪکﺮده و پﯿﺸﻨﻬﺎدﻣیکﻨﺪﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎیﺧﻮدکﻔﺎﯾیﺑﺎزﻧگﺮیﺷﻮد ﺗﺎ ﺗﺠﺎرت آب ﻣﺠﺎزیو ﺗﻤﺮکﺰ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺎزگﺎر ﺑﺎ اﻗﻠﯿﻢ،اﻣﻨﯿﺖﻏﺬاﯾیو اﻗﺘﺼﺎدیرا ﺗﻘﻮﯾﺖکﻨﺪو ﺑﻪ پﺎﯾﺪاری ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ کﻤک ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﻤﺎﯾﺪ