جلیل مرادی

زمینه و هدف: مفهوم سواد بدنی به عنوان راهکاری برای توسعه فعالیت‌های جسمانی و فیزیکی در بین نوجوانان مطرح شده است. در راستای ایجاد راهکارهایی برای بهبود سواد بدنی نوجوانان، می‌توان به شناسایی متغیرهایی پرداخت که ارتباط نزدیکی با سطح سواد بدنی آنها دارد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی ارتباط شاخص توده بدن، تجربه یادگیری مهارت‌های حرکتی و سواد بدنی در نوجوانان بود. روش شناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی ـ همبستگی بود و داده‌ها به صورت میدانی و از آزمودنی‌های انسانی جمع‌آوری گردید. جامعه آماری این پژوهش را نوجوانان 12 تا 19 ساله شهر اراک تشکیل می‌دادند. حداقل حجم نمونه مورد نیاز 107 نفر برآورد شد که به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری سواد بدنی از ابزار سواد بدنی ادراک شده استفاده شد. مقدار پایایی درونی این ابزار 7/0 برآورد شد. شاخص توده بدنی با استفاده از شاخص کتله اندازه‌گیری شد. برای اندازه-گیری متغیر تجربه یادگیری مهارت‌های حرکتی از خرده مقیاس یادگیری و تجربه مهارت های حرکتی در پرسشنامه سنجش هوش حرکتی ـ جسمانی استفاده شد. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای این خرده مقیاس نیز 79/0 برآورد شد. فرضیه‌های پژوهش با استفاده از آزمون معنی‌داری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد یک رابطه غیرمستقیم و معنی‌دار بین شاخص توده بدنی و سواد بدنی نوجوانان وجود دارد. همچنین یک رابطه مستقیم و معنی‌دار بین تجربه یادگیری مهارت‌های حرکتی و سواد بدنی نوجوانان مشاهده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای شاخص توده بدنی و تجربه یادگیری مهارت‌های حرکتی می‌توانند تغییرات سواد بدنی در نوجوانان را پیش‌بینی نمایند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر این حقیقت را آشکار نمود که شاخص توده بدنی و تجربه یادگیری مهارت‌های حرکتی می‌تواند سطح سواد بدنی نوجوانان را پیش‌بینی نماید. با توجه به ضریب تعیین بدست آمده، متغیرهای دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند در تعامل با یکدیگر تغییرات سواد بدنی را در این گروه سنی توجیه نمایند. در حقیقت یافته‌های این پژوهش می‌تواند به عنوان اساسی برای پژوهش‌های آینده و الهام‌بخش محققان علاقه‌مند به این زمینه تحقیقاتی مطرح گردد.