جلیل مرادی

زمینه و هدف: مفهوم کارکردهای اجرایی به این دلیل که عملکرد موفق را در تمامی حوزه‌های زندگی انسان تضمین می-نمایند، به موضوعی مهم در تحقیقات علوم ورزش تبدیل شده است. اختلاف نظرها در خصوص نقش ورزش بر کارکردهای اجرایی، انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه را ضروری می‌نماید. لذا هدف این پژوهش مقایسه یادگیری، اجرا و توجه عملکردی ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی بود. روش شناسی: روش پژوهش حاضر علی ـ مقایسه‌ای بود و داده‌ها به صورت میدانی و از آزمودنی‌های انسانی جمع‌آوری گردید. جامعه آماری این پژوهش را ورزشکاران رشته‌های تیمی و انفرادی شهر اراک تشکیل می‌دادند. حداقل حجم نمونه مورد نیاز برای هر گروه 35 نفر برآورد شد که به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس یادگیری، اجرا و توجه عملکردی استفاده شد. متوسط ضریب آلفای کرونباخ 83/0 بدست آمد که نشان دهنده سطح خیلی خوب پایایی درونی پرسشنامه پژوهش بود. فرضیه‌های پژوهش با استفاده از آزمون استودنت تک نمونه‌ای و آزمون مقایسه میانگین K جامعه جدا از هم مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که ورزشکاران رشته‌های انفرادی و تیمی مشکلی در کارکردهای اجرایی و سه بعد یادگیری شناختی، کارکرد اجرایی ـ شناختی و توجه عملکردی ندارند. همچنین نتایج آزمون مقایسه میانگین K جامعه جدا از هم ثابت نمود که اختلاف معنی‌داری بین سه گروه پژوهش در متغیرهای یادگیری شناختی و کارکرد اجرایی ـ شناختی وجود ندارد. بین سه گروه پژوهش، اختلاف معنی‌داری در متغیر توجه عملکردی مشاهده شد، به طوری که سطح توجه عملکردی غیرورزشکاران بهتر از دو گروه دیگر بود. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر این حقیقت را آشکار نمود که نوع رشته ورزشی به تنهایی نمی‌تواند تغییرات کارکردهای اجرایی مغز ورزشکاران را توجیه نماید. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به عنوان اساسی برای پژوهش‌های آینده و الهام‌بخش محققان علاقه‌مند به این زمینه تحقیقاتی مطرح گردد.