ایمان حاج خدادادی

این تحقیق به منظور ارزیابی اثرات سطوح مختلف مکمل فیتوبیوتیک و اسید بوتیریک بر عملکرد، پاسخ‌های متابولیکی و فیزیولوژیکی جوجه‌های گوشتی در شرایط چالش با کوکسیدیوز انجام شد. برای این منظور، تعداد 550 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 در قالب 5 تیمار و هر تیمار شامل 5 تکرار با 22 جوجه توزیع گردید. تیمارهای آزمایشی به شرح زیر بودند: 1) گروه شاهد منفی (فاقد عفونت کوکسیدیوز + جیره پایه بدون مکمل)، 2) گروه شاهد مثبت (چالش یافته با کوکسیدیوز + جیره پایه بدون مکمل)، 3) گروه چالش یافته با کوکسیدیوز و جیره پایه مکمل شده با فیتوبیوتیک، 4) گروه چالش یافته با کوکسیدیوز و جیره پایه مکمل شده با اسیدیفایر (اسید بوتیریک)، 5) گروه چالش یافته با کوکسیدیوز و جیره پایه مکمل شده با فیتوبیوتیک و اسیدیفایر. گروه‌های چالش یافته با کوکسیدیوز مخلوط انگل‌های Eimeria در روز 14 از طریق گاواژ دهانی تلقیح شدند. نتایج نشان داد که استفاده از مکمل‌های فیتوبیوتیک و اسید بوتیریک موجب کاهش دفع اووسیست و بهبود ویژگی‌های مورفولوژیک روده (افزایش ارتفاع پرز و شاخص سطح جذب پرز) در تمامی بخش‌های روده باریک، به‌ویژه در دئودنوم، ژژونوم و ایلئوم شد. همچنین، تیمارهای حاوی مکمل‌های ترکیبی (فیتوبیوتیک و اسید بوتیریک) باعث کاهش درجه زخم روده‌ای ناشی از عفونت‌های Eimeria در دئودنوم، ژژونوم و سکوم شدند. این نتایج نشان‌دهنده اثرات محافظتی این مکمل‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از عفونت‌های کوکسیدیایی بود. در مورد پارامترهای هماتولوژی، مکمل‌های فیتوبیوتیک و اسید بوتیریک به‌ویژه در تیمارهای ترکیبی باعث افزایش درصد هماتوکریت (PCV) و کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و غلظت هموگلوبین خون در مقایسه با گروه شاهد مثبت شدند. همچنین، نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمارهای حاوی این مکمل‌ها بهبود یافت که نشان‌دهنده تنظیم بهتر پاسخ‌های ایمنی بود. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از مکمل‌های فیتوبیوتیک و اسید بوتیریک به‌ویژه در ترکیب با یکدیگر، موجب بهبود عملکرد رشد، کاهش دفع اووسیست، بهبود وضعیت ایمنی و کاهش آسیب‌های روده‌ای در جوجه‌های گوشتی تحت چالش با Eimeria می‌شود.