المعارف تألیف عبدالله بن مسلم بن قتیبه مرجعی مهم در تاریخ نگاری و نسب شناسی است. سیر منطقی و منظمی که بر شیوه نگارش کتاب حاکم است گواه روشمندی نویسنده آن است که متناسب با هدف اصلی خود در قالبی بایسته و درخور توجه، حاصل کار خویش را عرضه کرده است. المعارف از کتاب های تاریخی شاخصی است که از قرن سوم هجری به یادگار مانده است و به فراخور ماهیت خود و بیان روایت ها و نقل قول های فراوان از مشاهیر اخبار قرن دوم چون وهب بن منبه، ابویقظان، واقدی و.. مرجعی قابل اعتنا در نظر مؤرخان به حساب می آید. در این اثر، قلمرو بحث از بیان انساب، ویژگی ها و نکات قابل ملاحظه در خصوص نخستین انبیاء الهی آغاز شده و تا زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلّم، اصحاب و تابعین ایشان ادامه دارد. همچنین در این کتاب از تاریخ کهن، معرفی خلفای اسلامی و چهره های مشهور فقها، محدثان، نسب شناسان، راویان و قاریان به نام در تاریخ ادبیات عربی، وقایع و رخدادها، فتوحات اسلامی، فرقه های گوناگون، مناطق و مکان های خاص، پادشاهان عرب و ایرانی و... به طور بسیار موجز و مختصر سخن به میان آمده است.
