حسینعلی قاسمی

مقدمه و هدف: بلدرچین‌ها برای تولید تخم و گوشت تکثیر می‌شوند و اهمیت نسبی دو محصول آن بین کشورها متفاوت است.ذرت دانه‌ای پر انرژی است که مورد توجه اکثر تولید‌کنندگان طیور قرار دارد. با این حال، همیشه با قیمت اقتصادی در دسترس نیست. در کشور ما ضایعات گندم ممکن است یک جایگزین اقتصادی‌تر و به راحتی در دسترس باشد. بالاتر بودن میزان پروتئین خام، اسیدهای آمینه لیزین، میتیونین، آرژنین، فنیل‌آلانین، آلانین، تریپتوفان، ترئونین و والین در گندم نسبت به ذرت و بهبود کیفیت پلیت در جیره‌های حاوی گندم از مزایای این غله می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات دو سطح از گندم با سه روش آسیاب و اتوکلاو و افزودن آنزیم بر عملکرد و متابولیت‌های خونی بلدرچین‌های ژاپنی در حال رشد بود. اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ استفاده از گندم دامی همراه با فرآوری مختلف بر عملکرد، متابولیت‌های خونی و بافت‌شناسی روده باریک بلدرچین‌ژاپنی در حال رشد به صورت کاملاً تصادفی با 7 تیمار اجرا شد. مواد و روش‌ها: تیمارهای آزمایشی شامل تیمار کنترل بر پایه ذرت و سویا، تیمار 2 جیره حاوی 15 درصد گندم، تیمار 3 جیره حاوی 15 درصد گندم همراه با 500 گرم در کیلوگرم مولتی آنزیم، تیمار 4 جیره حاوی 15 درصد گندم اتوکلاو شده، تیمار 5 جیره حاوی 30 درصد گندم، تیمار 6 جیره حاوی 30 درصد گندم همراه با 500 گرم در کیلوگرم مولتی آنزیم، تیمار 7 جیره حاوی 30 درصد گندم اتوکلاو شده بود. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ۵۶۰ بلدرچین یک روزه مورد استفاده قرار گرفت که ﺷﺎﻣﻞ هفت تیمار و چهار ﺗﮑﺮار و ﻫﺮ ﺗﮑﺮار ﺷﺎﻣل ۲۰ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻮد. یافته‌ها: نتایج نشان داد بیشترین افزایش وزن در ۴۲ روزگی در بین تیمار کنترل و تیمار ۱۵ درصد گندم همراه با آنزیم بود و کمترین افزایش را وزن تیمار ۳۰ درصد گندم داشت (05/0>P). اثر تیمارهای مختلف آزمایشی بر ضریب تبدیل خوراک در دوره 21 تا 42 روزگی معنی‌دار بود (05/0P<) بدین صورت که تیمار کنترل کمترین ضریب تبدیل و تیمارهای حاوی گندم در سطوح 15 و 30 دارای بالاترین ضریب تبدیل خوراک بودند. در مورد وزن نسبی سینه و ران بین تیمارهای مختلف آزمایشی تفاوت معنی‌دار بوده (05/0P<). در تمامی صفات LDL، HDL، VLDL تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری نداشتند (05/0P>)، ولی این صفات بین دو جنس اختلاف معنی‌داری داشت (05/0P>) و جنس ماده دارای مقادیر بالاتری نسبت به جنس نر بود. طول پرز و نسبت طول پرز به عرض آن در قسمتهای دئودنوم، ژژنوم وایلئوم تحت تاثیر معنی‌دار تیمارهای مختلف آزمایشی قرار گرفت (05/0P<). نتایج آزمایش نشان می‌دهد که بهترین عملکرد را تیمارهای کنترل و ۱۵ درصد گندم همراه با آنزیم داشته اند. نتیجه‌گیری: بطور کلی میتوان گفت با توجه به حساسیت این پرنده در ابتدای دوره تولید تا 3 هفتگی بهتر است سطوح بالای گندم حتی همراه با فرآوری استفاده نشود، ولی در دوره رشد میتوان از 15 درصد گندم دامی همراه با سطح 500 گرم در کیلوگرم مولتی آنزیم بهره برد.