این پژوهش با هدف بررسی اثر نور مصنوعی (LED)، محلولپاشی عصاره جلبک دریایی و کاربرد قارچ تریکودرما در محلول غذایی بر صفات رویشی، بیوشیمیایی و عناصر معدنی در گیاه گشنیز (Coriandrum sativum L.) در سیستم کشت هیدروپونیک انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در اتاقک رشد گروه علوم و مهندسی باغبانی دانشگاه اراک اجرا گردید. صفات مرفولوژیک (طول بوته، تعداد برگ، تعداد انشعاب بوته، حجم بوته، وزن تر و خشک بوته، طول ریشه، حجم ریشه و وزن تر و خشک ریشه)، شاخصهای فتوسنتزی (کلروفیل a و b، کاروتنوئید کل، شاخص سبزینگی برگ، کارایی فتوسیستم)، ترکیبات بیوشیمیایی (فنول کل، فلاونوئید کل، ظرفیت آنتیاکسیدانی و قندهای محلول) و عناصر معدنی اندام هوایی (کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن و روی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نورهای LED، بهویژه نور آبی و قرمز/آبی، تأثیر قابل توجهی در افزایش رشد رویشی و زیستتوده گیاه در حضور قارچ تریکودرما داشتند. از بین محرکهای زیستی، اثرات مثبت و معنیدار کاربرد قارچ تریکودرما در محلول غذایی در افزایش صفات رشدی، و بیوشیمیایی گیاه گشنیز در سیستم هیدروپونیک نسبت به شاهد بسیار بارز بود. در صورتی که محلولپاشی جلبک دریایی اثر خیلی زیادی بر این صفات نداشت و تنها در برخی از این صفات اثرات معنیداری دارا بود. هر چند تیمار تریکودرما+ جلبک دریایی در بسیاری از صفات مقادیر بالاتری را دارا بود و نقش هم افزایی هر دو محرک زیستی بسیار مشهود بود و میتواند رویکردی مؤثر برای تولید پایدار و ارتقای کیفیت محصول گشنیز در سیستمهای هیدروپونیک باشد.
