حمیدرضا روستا

در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی نانوذرات سیلیسیم بر صفات رویشی، بیوشیمیایی و عملکرد ریزغده‌های سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت شرایط تنش قلیایی بررسی شد. تنش‌های غیرزیستی، به‌ویژه تنش قلیایی، به‌طور قابل توجهی بر رشد و عملکرد گیاهان اثر می‌گذارند و در این راستا نانوذرات سیلیسیم به‌عنوان یک راهکار نوین برای بهبود مقاومت گیاهان به این تنش‌ها مطرح شده‌است. در این مطالعه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف نانوذرات سیلیسیم (0، 2 و 4 میلی‌مولار) و سطوح مختلف تنش قلیایی (0، 15، 30 و 45 میلی‌مولار بی‌کربنات سدیم) بودند. گیاهچه‌های حاصل از کشت بافت سیب‌زمینی رقم اگریا، پس از تهیه وسازگاری با شرایط گلخانه جهت اعمال تیمارهای فوق در گلدان های حاوی پرلیت و کوکوپیت کشت شدند و تغذیه آنها با محلول غذایی هوگلند حاوی بی‌کربنات سدیم در سطوح مختلف انجام شد. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی نانوذرات سیلیسیم به‌طور معناداری موجب افزایش صفات رویشی همچون طول بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، و همچنین وزن ریزغده‌ها در مقایسه با شاهد گردید. علاوه بر این، نانوذرات سیلیسیم به‌طور مثبت بر ویژگی‌های بیوشیمیایی مانند محتوای کلروفیل، کاروتنوئیدها، فلاونویدها و فعالیت آنتی‌اکسیدانی تأثیر گذاشتند. در شرایط تنش قلیایی، این نانوذرات به‌عنوان یک محرک زیستی عمل کرده و با بهبود جذب عناصر غذایی و کاهش اثرات منفی ناشی از تنش، به افزایش عملکرد ریزغده‌ها کمک کردند.