1404/09/14
حمید امامی فر

حمید امامی فر

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-6287-0165
تحصیلات: دکترای تخصصی
شاخص H:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
اسکولار:
پست الکترونیکی: h-emamifar [at] araku.ac.ir
اسکاپوس:
تلفن:
ریسرچ گیت:

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی دلایل عقلی آیت‌الله جوادی آملی بر ساز گاری عدل الاهی با آیات خلود در عذاب
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
خلود عدل تجسم اعمال
سال 1403
مجله پژوهش های کلامی تفسیری
شناسه DOI
پژوهشگران حمید امامی فر ، محمد ابراهیمی راد ، محمد غلامی ، نوراله کریمیان کریمی

چکیده

مسئله «خلود و جاودانگی عذاب» برخی از دوزخیان، از مباحث مهم تفسیری و کلامی است و همیشه مورد توجه و اهتمام اندیشمندان اسلامی بوده است. سؤال اساسی در مسئله مذکور، سازگاری آن با عدل الاهی است که آیا عذاب ابدی و نامحدود، برای ارتکاب اعمال خلاف «محدود» دنیایی، با عدل الاهی سازگار است؟ در این زمینه بین اندیشمندان اسلامی تفاوت دیدگاه وجود دارد. برخی از آنان، خلود و عذاب ابدی را با عدل الاهی ناسازگار دانسته و در نتیجه نظریه «انقطاع عذاب دوزخ» را برگزیده‌اند. برخی دیگر، خلود و عذاب ابدی را با عدل خدا منافی ندانسته و در نتیجه به خلود و دوام عذاب معتقد شده‌اند. آیت‌الله جوادی آملی ازجمله اندیشمندانی است که خلود و عذاب ابدی را با عدل خدا ناسازگار ندانسته و در زمینه تبیین خلود و دوام عذاب برای برخی از دوزخیان، دلایلی عقلانی ارائه کرده است. در این پژوهش، با روشِ تحلیلی-توصیفی، دلایل عقلی ایشان بر خلود و دوام عذاب، مورد ارزیابی و نقد قرار گرفته و بیان شده است که با این دلایل نمی‌توان خلود قرآنی را تبیین عقلانی و مسئله تعارض خلود با عدل الاهی را مرتفع کرد؛ اگرچه اصل ظهور آیات قرآن مبنی بر خلود و عذاب ابدی برای برخی از دوزخیان، قطعی و غیرقابل‌انکار است.