پژوهش حاضر به تحلیل روابط هم معنایی و تقابل معنایی در اثر "خسرو و شیرین" نظامی می پردازد. این اثر به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی، با استفاده از واژه ها و عبارات خاص، معانی عمیق و پیچیده ای را به تصویر می کشد. در این تحقیق، روابط معنایی در شخصیت ها، توصیف ها و دیالوگ ها بررسی می شود. این داستان غنی از عناصر ادبی، با سرگذشت عاشقانه ای میان خسرو و شیرین، به خوبی نشان دهنده تنش ها و احساسات مختلف انسانی است. نظامی با مهارت در به کارگیری واژگان، فضاهای ذهنی متنوعی را برای مخاطب خلق می کند. همچنین این اثر یکی از مهمترین و محبوبترین داستان های عاشقانه ادبیات فارسی است و با ویژگی های زبانی خاص خود، دنیای معنایی منحصر به فردی را ایجاد می کند. تحلیل این روابط در شخصیت ها و رویدادها، درک بهتری از عواطف و انگیزه های شخصیت ها و همچنین پیام های عمیق این اثر را ممکن می سازد.
