فاطمه دست رنج

واژه جهاد واژه ای آشنا درمیان ملل مسلمان است ؛ جهاد در قرآن و آموزه های دینی در حوزه های معنایی متعددی دیده می شود ومنحصر درمیدان نبرد نیست؛ از این رو یکی از عرصه هایی که می توان درآن به صورت جهادی عمل کرد،عرصه سبک زندگی است؛ در عصر کنونی که زنان و دختران مسلمان مورد هجمه سبک زندگی غربی قرار دارند،کشف رهنمودهای آموزه های دینی درباره سبک زندگی جهادی وارائه یک الگوی تجربه شده وملموس از زنان عصر حاضر،می تواند از هویت ستیزی زنان مسلمان جلوگیری کند.این پژوهش درصدد است تا با کشف معرف های جهادی زنان از آموزه های دینی، باز تعریفی از سبک زندگی جهادی زنان در آموزه های دینی ارائه کند و مولفه های سبک زندگی جهادی برخواسته از تجربیات مادران وهمسران شهدا را استخراج وبه عنوان مدل و الگویی ملموس و تجربه شده به نسل جوان ارائه دهد.درباره موضوع «جهاد» کتاب ها وپژوهش هایی نگاشته شده است ولی تاکنون نوشتاری درباره ی ارائه مدل سبک زندگی جهادی برگرفته از تجربه زیسته مادران وهمسران شهدا وآموزه های دینی نوشته نشده است .نگارنده در این پژوهش به دنبال این است که دریابد، تجربیات زیسته مادران وهمسران شهدا و آموزه های دینی در حوزه سبک زندگی جهادی چگونه الگویی را ترسیم می نماید؟نگارنده با روش توصیفی-تحلیلی وبا ابزار کتابخانه به نتایج زیر دست یافت: 1)- در آموزه های دینی، سبک زندگی جهادی ِزنانِ الگو درقرآن، دارای 34 ویژگی ، همچون شجاعت و شهادت طلبی، شکیبایی و...بود و این ویژگی ها جدا از ویژگی هایی است که قرآن برای تمام انسان ها (اعم از مرد و زن) به عنوان فضیلت بیان می کند2)- معرف های جهادِجایگزینی برای زنان(به جای شرکت درمیدان نبرد) در روایات عبارت بودند از: نیکو شوهرداری کردن-صبر دربرابر ناملایمتی های همسر-بارداری وفرزندآوری-انجام امور خانه -حج وعمره 3)-از آموزه های دینی برآمد که جهاد به معنای ابتدایی بر زن واجب نیست ولی زنان صدر اسلام در جنگ ها درحیطه پشتیبانی ودرخط مقدم، در زمینه‌های مختلف نقش‌آفرینی می‌کردند؛ مانند: آماده نمودن غذا،مداوای مجروحان و...4)-جهاد، جنبه‌های مختلفی دارد:جهاد اصغر، جهاد اکبر و...که همگان ازجمله بانوان می‌توانند دست کم بخشی از آن‌را انجام دهند؛ مانند جهاد اکبر که مقصود از آن در روایات، مبارزه با نفس اماره است .5) -شاید بتوان گفت هر فعالیت ارزشمند و مشروعی که بانوان درجامعه اسلامی انجام می‌دهند، می‌تواند به نوعی جایگزین جهاد برای آنان باشد.6)-بیشتر ویژگی های یافت شده (از روایات جایگزینی) که تنها برای بانوان شوهردار معنا می یابد، اهمیت ازدواج،حفظ بنیان خانواده و تربیت نسل را نشان می دهد که از طرفی طبق نتایج ، یکی از مولفه های پر رنگ در تجربیات زیسته مادران وهمسران شهدا نیز مولفه «خانواده» به دست آمد 7)-"مولفه های استخراج شده از سبک زندگی جهادی برگرفته ازتجربیات زیسته مادران و همسران شهدا" طبق فرضیه ی اصلی پژوهش، همسو با "ویژگی های سبک زندگی جهادی زنان درآموزه های دینی " بود.8)-این همسویی می تواندموید این باشد که سبک زندگی جهادی مادران وهمسران شهدا الگوی مورد تایید دین مبین اسلام است