با توجه به تغییرات اقلیمی، تنش گرمایی یکی از مشکلات مهم در مناطق انارخیز ایران است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت میوه میشود. بنابراین استفاده از روشهایی که باعث کاهش اثرات تنش گرمایی انار شود، ضروری است. در تحقیق حاضر، تأثیر سایهبان، کائولن، ناکس-95 و سیلیکات پتاسیم بر عملکرد، مواد معدنی برگ، کیفیت میوه و برخی صفات فیزیکوشیمیایی انار رقم’ملس ساوه‘ در شرایط تابش شدید نور خورشید و دمای بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها بر روی درختان ده ساله انار واقع در یک باغ تجاری در روستای جنت آباد استان قم اعمال شدند. تجمع مواد معدنی در برگهای درختان انار تیمار شده با سایهبان، کائولن، ناکس-95 و سیلیکات پتاسیم، بیشتر از درختان شاهد تیمار نشده بود. استفاده از تیمارها بهویژه ناکس-95 بهطور چشمگیری باعث افزایش قطر و طول میوه، عملکرد، درصد آریل، محتوای آب 100 گرم آریل، TSS (مواد جامد محلول کل) و TSS/TA (مواد جامد محلول کل/ اسیدیته قابل تیتراسیون) میوهها شد و آفتاب سوختگی، ضخامت پوست، درصد پوست و سفتی میوه را کاهش داد. افزون بر این، استفاده از تیمارها بهویژه ناکس-95 باعث افزایش میزان کلروفیل، پرولین و LRWC (محتوای نسبی آب برگ) برگهای انار شد، ولی غلظت MDA (مالون دی آلدئید) و H2O2 (پراکسید هیدروژن) در برگهای انار را کاهش داد. یافتههای مطالعه بیانگر پتانسیل بالای سایهبان، کائولن، ناکس-95 و سیلیکات پتاسیم برای بهبود عملکرد و کیفیت میوه درختان انار کشت شده در مناطق با تابش شدید نور خورشید و دمای بالای هوا است.
