امیر جلالی

مقدمه: سرطان پستان مهم‌ترین و فراوان‌ترین عامل مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در جمعیت زنان دنیای به شمار می‌آید. میزان بالای مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری ضرورت دست‌یابی به داروهای جدید علیه آن را نشان می‌دهد. در این مطالعه اثر ضدسرطانی نانوذره‌ی اکسید مس کنژوگه شده با الپاتینیب روی سلول‌های رده سرطان پستان و اثر آن بر بیان ژن کاسپاز-۸ بررسی شد. مواد و روش ها: نانوذره‌ی اکسید مس با استفاده از محلول کلرید مس سنتز گردید و با استفاده از محلول D-گلوکز عامل‌دار شد و سپس با داروی الپاتینیب کنژوگه گردید. ویژگی‌های فیزیکی-شیمیایی نانوذره با استفاده از آزمایش‌های FT-IR، XRD، EDS، DLS، سنجش پتانسیل زتا و تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی بررسی شد. اثر نانوذره بر زیستایی سلول‌های رده سرطان پستان (MDA-MB-231) و سلول‌های طبیعی (HDF) با آزمایش MTT ارزیابی گردید و از آزمایش Real-Time PCR برای سنجش بیان ژن کاسپاز-۸ استفاده شد. برای بررسی تفاوت‌های آماری از آنالیز واریانس یک‌طرفه با استفاده از نرم افزار SPSS vol.22 استفاده گردید و مقدار P کمتر از ۰.۰۵ به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد. یافته های پژوهش: نانوذره‌ی اکسید مس کنژوگه شده با الپاتینیب با مورفولوژی کروی و اندازه‌ی ۱۷-۵۵ نانومتر و بدون ناخالصی عنصری بود. بار سطحی نانوذره ۱۴- میلی ولت و اندازه‌ی آن در محیط آبی ۳/۴۲۶ نانومتر بود. نانوذره‌ی اکسید مس کنژوگه شده با الپاتینیب آثار مهاری وابسته به غلظت بر سلول‌های مطالعه شده داشت و غلظت نیمه‌مهاری آن در سلول‌های سرطانی و طبیعی به ترتیب ۷۵ و ۱۲۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود؛ همچنین میزان بیان ژن کاسپاز-۸ در سلول‌های سرطانی تیمار شده با نانوذره به میزان ۲۴/۳ برابر افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نانوذره‌ی اکسید مس کنژوگه شده با الپاتینیب آثار مهاری قوی‌تری در سلول‌های سرطانی نسبت به سلول‌های طبیعی داشتند و با افزایش بیان کاسپاز-۸، باعث فعال‌سازی مسیر بیرونی مرگ سلولی در سلول‌های سرطانی می‌شوند.