1403/09/02
زهرا قربانی

زهرا قربانی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-2638-0801
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه جامعه شناسی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
برنامه تدوین شاخص های فرهنگی جمهری اسلامی ایران
نوع پژوهش
طرح پژوهشی خاتمه‌یافته
کلیدواژه‌ها
شاخص، فرهنگ، ایران، اقتصاد، اجتماع، سیاست، دین، رسانه، هویت فرهنگی، حیات فرهنگی، امنیت فرهنگی
سال 1401
پژوهشگران حسین سرفراز ، زهرا قربانی

چکیده

سنجه های فرهنگ اغلب بصورت مستقیم یا غیرمستقیم به منظور تعیین مقدار ارزش فرهنگ و مقایسه آن با ارزش یک پدیدار دیگر و برای جلب توجه عمومی بکار می رود. برآورد ارزش فرهنگی دقیقا معادل سنجش فرهنگی نیست. کمی سازی ارزش فرهنگی تنها در موقعیت هایی خاص و محدود با سیاست فرهنگی مرتبط می شود، چرا که سیاست گذاری و مدیریت تنها مبتنی بر کمی سازی ها آن هم در موقعیت های خاص و محدود است. سنجه ها برای نشان دادن فاصله ها با اهداف سیاستی (پیشرفت یا پسرفت) که در پاسخ به مسائل یا نیازها تعیین شده اند. بدین ترتیب، سنجه ها متناسب با یک سیاست تنظیم می شوند و در قضاوت های مبنایی درباره این که آیا رویکرد سیاستی کار می کند یا نمی کند و کیفیت کارکردش کمک کار است. سنجه ها برای ارزیابی و برآورد آثار یک سیاست یا بخش های از سیاست بر دیگر وجوه حیات اجتماعی بکار می روند. در سرتاسر جهان، دولت ها و نهادهای دولتی بیشترین توجه و علاقه را به شاخص های فرهنگی از اواخر سده بیستم میلادی نشان داده اند. در جمهوری اسلامی ایران نیز بصورت نهادین و مطابق با مصوبه 2140 ستاد راهبری و اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی طراحی، تولید، تصویب و مشروعیت بخشی شاخص های فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی اجرا و سنجش فرهنگ بوده است. از این رو، برنامه تدوین شاخص های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با منطقی تازه از نسبت سیاست و سنجش، شیوه ای جایگزین برای مقوله بندی شاخص های فرهنگی ارائه می کند که به نوعی غلبه بر دوگانه مسأله برانگیز ارزش ذاتی و ابزاری فرهنگ و هنرها است. مرور برنامه های سنجش فرهنگ در جهان نشان می دهد که همچنان در چارچوب های شاخص فرهنگی غلبه با سنجه های اقتصادی فرهنگ در مقام کالا و نیز فرهنگ به مثابه پرورش و تربیت است. این الگوها بازتاب اولویت های سیاست فرهنگی و اتکای به داده هایی است که بالنسبه درون الگوهای نهادین موجود به سادگی تهیه و فهم می شوند. می توان دریافت که منشأ چارچوب های شاخص فرهنگی مطالبه کمی سازی در محیط های سیاستی معاصر است، هرچند در باب کاربست عملی این مطالبات اطلاعات چندانی نداریم. اما برنامه تدوین شاخص های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تلاش می کند تا شاخص های فرهنگی را از طریف الگو مدلی که از تلاقی مسائل پایدار در کشور با سه سیاست کلان فرهنگی هویت، حیات و امنیت فرهنگی است ت