سید مهدی طالبی

جنس Onobrychis یکی از اعضای خانواده Fabaceae می باشد. گونه های این جنس دارای ارزش اقتصادی زیادی بوده و در تعلیف حیوانات مورد استفاده فراوانی قرار می گیرند. بحث های فراوانی راجع به تعداد گونه های این جنس ، طبقه بندی گونه های در بخش ها و همچنین تعداد بخش های این جنس وجود دارد به طوری که تا کنون طرح های طبقه بندی مختلفی راجع به طبقه بندی درون جنس Onobrychs مطرح شده است. در این بررسی خصوصیات ریخت شناسی دانه گرده 44 جمعیت از 36 گونه این جنس از6 بخش دو زیر گونه با میکروسکوپ الکترونی اسکن و میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. پس از آماده سازی نمونه ها و تهیه عکس توسط میکروسکوپ های نوری و الکترونی اسکن تعداد 13 صفت ریخت شناسی کمی و کیفی در دانه های گرده مطالعه شد. داده ها توسط نرم افزار هایSPSS و MVSP تجزیه و تحلیل شد. آنالیز ANOVA تغییرات معنی داری را برای همه صفات کمی مطالعه شده نشان داد، همچنین صفات کیفی نیز در بین نمونه های مطالعه شده متفاوت بود. بر اساس نسبت P/E دانه های گرده به شکل Prolate, Proprolate و Subprolate مشاهده شدند که شکل Prolate فراوان ترین بود. همچنین نمای استوایی دانه های گرده در گونه های مورد مطالعه متفاوت بوده و به اشکال Eminate، truncate و Obtuse-convex بود. شکل نمای قطبی دانه های گرده در تقریبا تمامی گونه های مورد مطالعه به صورت Circular بود. شکل تزئینات سطح اگزین در بین گونه های مورد مطالعه و جمعیت های آنها متفاوت بوده و به اشکال suprareticulate ، Reticulate و Microreticulate بود. گونه ها و جمعیت های آنها در درختچه UPGMA و همچنین نمودار های PCO و PCA از یکدیگر جدا شدند. نحوه آرایش گونه و جمعیت های آنها مطابق با بخش بندی گونه ها در فلور ایرانیکا نبود.