حکمرانی محیط زیست در عصر حاضر با چالش‌های پیچیده‌ای مانند تغییرات اقلیمی، آلودگی محیط زیست و تخریب و تخلیه منابع طبیعی مواجه است. برای غلبه بر این چالش‌ها، نیاز به رویکردهای نوآورانه و کارآمدی وجود دارد که بتواند داده‌های عظیم محیط زیستی را پردازش و تحلیل کرده و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شواهد را تسهیل کنند. هوش مصنوعی (AI) به عنوان ابزاری قدرتمند در این زمینه ظهور کرده است و می‌تواند با ارائه مدل‌های پیش‌بینی‌کننده، سیستم‌های نظارت هوشمند و ابزارهای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده، تحول عظیمی در حکمرانی محیط زیست ایجاد کند. این پژوهش به بررسی نقش تحول‌آفرین هوش مصنوعی در حکمرانی محیط زیست از طریق رویکردهای داده‌محور می‌پردازد. با استفاده از روش ترکیبی شامل مرور نظام‌مند ادبیات، تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با متخصصان، این مطالعه کاربردهای کلیدی هوش مصنوعی را در هشت حوزه اصلی حکمرانی محیط زیست شناسایی و تحلیل می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی پتانسیل قابل توجهی در بهبود مدل‌سازی تغییرات اقلیمی، پایش تنوع زیستی، مدیریت کیفیت هوا و آب، بهینه‌سازی منابع طبیعی، مدیریت پسماند، کاهش خطر بلایا، ارزیابی ریسک صنعتی و بازسازی اکوسیستم دارد. با این حال، چالش‌های اخلاقی مهمی از جمله حفظ حریم خصوصی، تشدید نابرابری‌ها و نیاز به شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها نیز شناسایی شده است. این مطالعه بر ضرورت توسعه چارچوب‌های حکمرانی قوی برای اطمینان از استفاده مسئولانه و عادلانه از هوش مصنوعی در حکمرانی محیط زیست تأکید می‌کند.
