با نگاهی به تاریخ سیاسی شیعه، چنین به نظر میرسد که از اوائل قرن چهارم تا قرن دهم هجری قمری،علمای شیعه حکومت را حق خود و دیگر فقها میدانستهاند و تا پیش از عصرصفویه، شیعیان به عنوان یکاقلیت محسوب میشدند. اما با ظهور علمای شیعه، به خصوص علمای جبل عامل، در عرصههای مختلف اجتماعی، سیاسی و... کشور، از این حساسیتها کاسته میشود و زمینه بسط و گسترش آموزههای شیعیفراهم میگردد. از دست آوردهای دینی و مل ی حکومت صفویه میتوان به این نکات اشاره کرد: تشکیل حکومت متمرکز در سراسر ایران با مطیع نمودن حک ام والیات و مناطق مختلف، شیعه کردن حاکمیت و مردم که زمینههای آن در طول سدههای قبل از آن ایجاد و به صورت منطقهای و مقطعی در نقاط مختلف ایران تجربه شده بود، استفاده هنرمندانه از سرمایه عظیم دلدادگی ملت ایران به اهل بیت )ع(، باوجود سابقه دیرین در این زمینه و عمل کرد به آن در مناطق مختلف ایران با شیوههای گوناگون از جمله تقیه به آن. بنابرین علمایی که از ناحیه جبل عامل واقع در جنوب لبنان، به ایران آمدند، توانستند با تالش و کوششهای خود بصورت فعالیتهای علمی و آموزشی، بسیاری از اصول مدون و فقاهتی تشیع دوازده امامی را برای مردم تشریح و باعث رواج فرهنگ شیعی در جامعه ایران روزگار صفوی گردند. هم چنین علمای جبل عاملی با بدست آوردن پستهای مهم دینی و سیاسی هم به نفوذ باالیی در جامعه دست پیدا کردند و هم اینکه مشروعیت و مقبولیت صفویان را که خواست سیاسی فرمانروایان این سلسله بود را برای آنان به ارمغان آوردند. هدف رساله حاضر، نقش و جایگاه علمای جبل عامل در حوزههای علمیه ایران، بهویژه در پیوند با وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، نقش عالمان جبل عامل در حوزههای علمیه در عصر صفویه و ارزیابی نتایج و پیامدهای این مهاجرت میپردازیم.
