1403/06/29
محمد افروغ

محمد افروغ

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-4866-8232
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: دانشگاه اراک، ساختمان دکتر حسابی، گروه فرش
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل فرم و محتوای تشت احمد زکی النقاش موصلی و گلدان علی بن حمود موصلی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
فلزکاری، موصل، تشت، گلدان.
سال 1402
مجله مطالعات هنرهای تجسمی
شناسه DOI
پژوهشگران محمد افروغ

چکیده

هنر فلزکاری، یکی از مهم ترین و برجسته ترین دستاوردهای هنری در قرون میان اسلامی و هم زمان با درخشش مکتب فلزکاری خراسان در عصر سلجوقی و پس از آن مکتب فلزکاری موصل در قرن هفتم و در عصر ایلخانیان است. موصل ب هعنوان بخشی از میا نرودان )جزیره( در شمال عراق، یکی از مهم ترین مکاتب فلزکاری غرب ایران و متأثر از فلزکاری خراسان و تأثیرگذار بر مکاتب فلزکاری شام و مصر، در زمان بدرالدین لؤلؤ حاکم در این شهر است. آثار فلزی موصل از منظر فنی و شیوه های ساخت، تزئین و انتخاب موضوعاتِ منحصر به فرد و متنوع، از شهرت قابل توجهی در حوزۀ هنرهای اسلامی به شمار م یرود. هدف این پژوهش، معرفی، بررسی و تحلیل فرمی و محتوایی دو اثر از مکتب فلزکاری موصل با عنوان تشت احمد زکی النقاش موصلی و گلدان علی بن حمود موصلی، از منظر ف نشناختی و زیباشناختی است. پرسش اصلی و مطروح نیز این است که ابعاد فنی )فنون و شیوه های ساخت و تزئین( و زیبای یشناختی )طرح و نقش( در دو اثر یادشده کدام است؟ خلاصۀ یافته های تحقیق: فنون بهک‌اررفته در دو اثر بررسی شده در این پژوهش، ترصعک‌‌اری با نقره و مس بوده و مضامین تزئینی همچون محتوای سایر آثار مکتب فلزکاری موصل، از نوع شکار، موسیقی )نوازندگی و آواز(، کشتی گیری، کشاورزی )شخ مزدن(، جنگ و انواع تزئینات هندسی و حیوانی همچون حضور حیواناتی نظیر خرس، سگ و پرندگانی همچون مرغابی و باز شکاری در آن ها بهک‌‌ار رفته است. بر روی آثار فلزی ساخته شده در این مکتب، اغلب صحن ههایی تکراری و بیشتر الگو گرفته از هنر ایرانی با اندکی تغ ییرات در شکل، محتوا و بیان و با تکن کی ترصعک‌‌اری با نقره و مس، کندهک‌‌اری شده و نقش بسته است. تحقیق پیشِ رو از منظر هدف، بنیادین و از منظر روش تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای و جس توجو در موز هها است.